Μία Συμφωνία Που Κανένας Δεν Κατάλαβε Γιατί Έγινε Τώρα

Του Άρη Δούμπου

 

Και κάπως έτσι, την 17η Ιουνίου του έτους 2018, οδηγηθήκαμε σε συμφωνία με την ΠΓΔΜ για την επίλυση του μεταξύ μας ζητήματος. Και αμέσως δημιουργούνται μία σειρά από εύλογα ερωτήματα, για τα οποία οι απαντήσεις δεν είναι πάντα εύκολο να βρεθούν.

Πρώτον, η συμφωνία επέφερε οριστική λύση; Φυσικά όχι και ο κυριότερος λόγος είναι ότι η συμφωνία αυτή θα πρέπει να «περάσει» και στη γειτονική χώρα, απ’ ό,τι φαίνεται, μέσω δημοψηφίσματος. Θα περάσει; Τα μηνύματα δεν είναι ενθαρρυντικά, ή καλύτερα είναι ενθαρρυντικά για όσους δεν επιθυμούν αυτή τη συμφωνία. Ήδη η αντιπολίτευση έχει αναπτύξει ρητορική περί «προδοσίας» και «παράδοσης», ενώ οι Αλβανόφωνοι της περιοχής έχουν ξεκαθαρίσει ότι προτιμούν τον όρο «Νέα»  (Nova) αντί του «Βόρεια» (Severna). Μεταξύ μας το Nova είναι πολύ καλύτερο για εμάς, κατά την άποψή μου πάντα, αλλά αυτό είναι μία άλλη μεγάλη συζήτηση…

Δεύτερον, είναι ένα ζήτημα το κατά πόσο ο οποιοσδήποτε Πρωθυπουργός μπορεί να πάρει ένα όχημα και να πάει να βάλει την υπογραφή του εκπροσωπώντας έναν ολόκληρο λαό; Μπορεί; Φυσικά και όχι. Ούτε όταν κάποιος προκάτοχός καλούσε από το Καστελλόριζο το ΔΝΤ να μας βοηθήσει μπορούσε. Πρόκειται για σοβαρό εθνικό ζήτημα, το οποίο η δημοκρατική – συνταγματική κουλτούρα επιβάλει τη συζήτησή του τη Βουλή και μάλιστα με την πλειοψηφία των 181 ψήφων, ώστε το σύνολο τη εθνικής αντιπροσωπείας να τεθεί προ των ευθυνών της.

Τρίτον, γνωρίζουμε για την ύπαρξη ή μη, του μηχανισμού ελέγχου της συμφωνίας και, εφόσον υφίσταται, έχουμε την πρόθεση να προβούμε σε κυρώσεις; Οι πληροφορίες ή καλύτερα τα non papers, αναφέρουν ύπαρξη μηχανισμού ο οποίος μπορεί να ενεργοποιηθεί μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος των Σκοπίων, χωρίς ωστόσο, να γνωρίζουμε περισσότερες λεπτομέρειες. Εδώ υπάρχει ένα σοβαρό ζήτημα. Οι διαδικασίες επαλήθευσης είναι ίσως το πιο σοβαρό κομμάτι των διεθνών συμφωνιών, όπως τουλάχιστον μας διδάσκει η διεθνής πρακτική. Συμφωνία τα οποίας οι όροι δεν επαληθεύονται και ελέγχονται, αργά ή γρήγορα θα καταστρατηγηθεί. Για το λόγο αυτό και ειδικά για μία συμφωνία στην οποία ο ένας παράγοντας κινδυνεύει στο μέλλον να έχει πιο ακραία πολιτική εξουσία (Σκόπια), η συμφωνία, αν επιτευχθεί, θα πρέπει να έχει τον χαρακτήρα της επαληθεύσιμης και μη αναστρέψιμης.

Πέρα όμως από τα παραπάνω, δεν νομίζω να μπορεί κανείς να εξηγήσει την «αγκούσα» (για να θυμηθούμε και την τοπική μας διάλεκτο) της πολιτικής ηγεσίας να κλείσει τώρα τα ζήτημα. Θεωρώ δεδομένο ότι υπήρξαν πιέσεις από ξένους παράγοντες και για να μην κρυβόμαστε και πίσω από το δάκτυλό μας, μιλάμε για ΗΠΑ και Γερμανία, με ισχυρότερες κατά την άποψή μου, αυτές της τελευταίας. Αλλά οι διώκτες της Μέρκελ και του ΝΑΤΟ, τώρα έγιναν τόσο πειθήνιοι;

Βέβαια, υπάρχει η άποψη ότι η είσοδος της ΠΓΔΜ σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, θα επιφέρει πολλαπλά οφέλη για την Ελλάδα. Ωραία. Πόσο μεγαλύτερα από τα ήδη υφιστάμενα; Ήδη η ελληνική διείσδυση στα Σκόπια είναι πολύ μεγάλη.

Το ζήτημα είναι ότι οδηγηθήκαμε σε μία συμφωνία, χωρίς να γνωρίζουμε αν υπάρχει η πρόβλεψη για τα ελληνικά συμφέροντα και λειτουργικά ζητήματα. Για παράδειγμα, το Αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης έχει εξασφαλισμένο τον τίτλο του ή θα ζήσουμε τον εξευτελισμό της μετονομασίας του;

Προσωπικά εκτιμώ ότι η συμφωνία δεν θα ολοκληρωθεί γιατί δεν θα λάβει την εσωτερική νομιμοποίηση από τα Σκόπια. Αυτό βέβαια, θα δώσει στην ελληνική Κυβέρνηση τη δυνατότητα να περηφανευτεί στο διεθνές περιβάλλον για τις προοδευτικές της απόψεις, οι οποίες ωστόσο, προσέκρουσαν σε εθνικιστικούς «τοίχους».

Αν όμως ολοκληρωθεί η συμφωνία, θα πρέπει να δοθεί μεγάλη βαρύτητα σε όσα προαναφέραμε με μεγάλη προσοχή στα ζητήματα της γλώσσας και της ιθαγένειας. Ο χρόνος που θα απαιτηθεί έως τότε, δίνει μία πολύ καλή ευκαιρία για βελτιώσεις των όρων της συμφωνίας. Για παράδειγμα, θα πρέπει να επιδιωχθεί, μέσα στους Διεθνείς Οργανισμούς, η χρήση του ονόματος να μη γίνεται με μετάφραση (Northern), αλλά με τον συμφωνημένο όρο, ώστε να αφήνεται ξεκάθαρα το σλαβικό αποτύπωμα.

Προσωπικά, ανησυχώ για την παραπάνω συμφωνία , κυρίως διότι έχω χάσει την εμπιστοσύνη μου. Σε όλους.

Άρης Δούμπος

(www.twitter.com/aris_dou)