Ο θάνατος του εμποράκου

Θα ξεκινήσω από τον σχολιασμό της φωτογραφίας του άρθρου. Πρόκειται για μία αυτοκτονία. Ενός στελέχους της οικονομίας στην Νέα Υόρκη και συγκεκριμένα κατά την περίοδο του χρηματιστηριακού κραχ του 1929.

Ο τίτλος του άρθρου προέρχεται φυσικά από το ομώνυμο έργο του Άρθουρ Μίλλερ. Σύμφωνα με το έργο ένας σκληρά εργαζόμενος άνθρωπος πασχίζει μέσα από τις κακο(τ)υχίες της οικονομίας και της ζωής να επαληθεύσει τις ιδέες του, να επιβιώσει και να προσφέρει στην οικογένειά του τα όνειρα που μέσα του έχει υποχρέωση να αποδόσει στους απογόνους του.

Μία φωτογραφία, ένας τίτλος θεατρικού έργου. Μοιάζουν αρκετά μεταξύ τους γιατί τελικά ο παρατηρητής νοιώθει την τραγικότητα και το δράμα των πρωταγωνιστών. Τι συμβαίνει όμως στην αληθινή ζωή; Η απάντηση ήρθε με την είδηση του θανάτου του κ. Μαμιδάκη της γνωστής οικογενείας εμπορίας πετρελαιοειδών και μάλιστα τάραξε τα νερά των απόψεων του γιατί, πώς, τι μέλλει γενέσθαι κοκ.

Έτυχε να ακούσω προσωπικά πολλές αναφορές για το πρόσωπο του κ. Μαμιδάκη, τον οποίο αν και δεν γνώριζα προσωπικά (και ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει), τον γνώρισα μέσα από την ιστορία των εταιριών του αλλά και των προσφορών και του χαρακτήρα του, όπως μου τα μετέδωσαν άνθρωποι δικοί μου που τον γνώρισαν.

Δεν θα αναφερθώ στην ιστορία του, καθώς είναι πολύ εύκολο να την βρει κανείς στο διαδίκτυο με μια απλή αναζήτηση. Θα αναφερθώ όμως στην αιτία που με έκανε να γράψω το παρόν. Αφορμή στάθηκαν τα εκατοντάδες σχόλια κάτω από τις αναρτήσεις περί της είδησης του θανάτου του κ. Μαμιδάκη στο Facebook, που εκτός από αισχρά, προσέβαλαν την μνήμη του και φυσικά δεν έχουν καμία υπόσταση αλήθειας.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο κ. Μαμιδάκης, 84 χρονών, αποφάσισε να βάλει τέλος στην ζωή του, έπειτα από δεκαετίες λαμπρής πορείας στον χώρο του επιχειρείν και όντας από τις μοναδικές Ελληνικές επιχειρήσεις που ξεκίνησαν από το μηδέν όταν όλοι εμείς παραμέναμε ακόμα σαν μια ιδέα στο μυαλό όχι των πατεράδων μας αλλά των παππούδων μας.

Παρατηρώντας την πορεία του και την ιστορία των εταιριών του, ρωτώντας κανείς τους εργαζομένους των εταιριών του, τους συνεργάτες του αλλά και τους συμπατριώτες του στην Κρήτη, θα συμπέραινε ότι επρόκειτο για έναν άνθρωπο σοβαρό, τίμιο, αξιοπρεπή και ηθικό.

Προφανώς και δεν τίθεται θέμα σύγκρισης με τα γεγονότα που αφορούν τις αλυσίδες Μαρινόπουλος. Εκεί πρόκειται για μία δόλια μεταφορά περιουσιακών στοιχείων στο Κατάρ, με σκοπό την μη ανάληψη των ευθυνών υπό την ομπρέλα του άρθρου 99 ΠτΚ. Στην περίπτωση της JetOil, το άρθρο 99, αποσκοπεί στην εξυγίανση των εταιριών, δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο στην εταιρία να σταθεί στα πόδια της. (Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα όχι μόνο από τον χαρακτήρα του κ. Μαμιδάκη, ο οποίος δεν ήταν ένας ευκαιριακός επιχειρηματίας, αλλά και από τους ισολογισμούς της JetOil – όπου τα χρέη δεν ήταν της τάξης Μαρινόπουλος, δεν μεταβιβάστηκαν περιουσιακά στοιχεία προ πτώχευσης, είχε μεγάλες απαιτήσεις από πελάτες που προφανώς δεν κατάφερε να “μαζέψει”).

Φαντάζομαι ότι ένας άνθρωπος στα 84 του χρόνια, αυτοκτονεί όχι γιατί θα πεινάσει πια μετά από όλες αυτές τις διαδικασίες. Αυτό από μόνο του σαν σκέψη είναι γελοίο. Το ότι θα εισέλθει η εταιρία του (Α.Ε.) σε μια διαδικασία εξυγίανσης, προπτωχευτική διαδικασία ή ακόμα και αν πτώχευε, δεν σημαίνει ότι ο επιχειρηματίας ο ίδιος δεν έχει περιουσιακά στοιχεία ή ότι θα πεινάσει όπως πολλοί αφελείς σκέφτηκαν και μάλιστα έγραψαν.

Απλώς, ο κ. Μαμιδάκης υπό το βάρος των όσων συνέβησαν, αποφάσισε ότι δεν αντέχει τον διασυρμό.

Προεξόφλησε ίσως ότι το όλο σχέδιο οδηγεί σε αδιέξοδο.

Ένα αδιέξοδο το οποίο τροφοδοτείται δεκαετίες στην Ελλάδα, από τον απέραντο κρατισμό κυβερνήσεων και πελατειακού κράτους που όχι μόνο δεν ευνοεί την επιχειρηματικότητα αλλά την θεωρεί εξ ορισμού εχθρό.

Diana, Ηλεκτρονική Αθηνών, Κατσέλης, Sprider Stores, Fokas, Softex, Ατλάντικ, Πατραϊκή Εμποροβιομηχανική Εταιρεία, Μινιόν, Ιζόλα, Μπύρα Φιξ, Βιοετάλ – Εσκιμο, και άλλες 300.000 περίπου επιχειρήσεις από την αρχή της κρίσης 2008 μέχρι τώρα προς το παρόν είναι μερικές από αυτές τις Ελληνικές επιχειρήσεις που δεν άντεξαν.

Θέλουμε δεν θέλουμε θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η χώρα και τα οικονομικά της δεν είναι ένα παιχνίδι Monopoly που θα πρέπει να παιχθεί από φοιτητάκους με παραταξιακές ιδέες που μεγάλωσαν και είπαν να δοκιμάσουν λίγο από το μέλι.

Οι επιχειρήσεις είναι αυτές που ανακυκλώνουν το χρήμα και φέρνουν επενδύσεις. Είναι αυτές που προσφέρουν θέσεις εργασίας, αυξάνουν το ΑΕΠ, παράγουν και εξάγουν.

Δεν μπορεί να θέλεις να καταρρακώσεις την ραχοκοκκαλιά της οικονομίας, τις επιχειρήσεις, να τις υπερφορολογήσεις, να θέλεις σώνει και καλά να τις κλείσεις και όλο αυτό για να συντηρήσεις το πελατειακό κράτος, τους φίλους σου, το οποίο σε ανεβάζει και σου προσφέρει τη νιρβάνα της εξουσίας, μέσα από ανίκανους υπαλλήλους, υποπαραγωγικούς, αγενείς, μπερδεμένους, δυσαρεστημένους, μέσα από περίεργα και τεράστια γρανάζια μιας αυτοτροφοδοτούμενης γραφειοκρατίας που μόνο σκοπό έχει να σου σπάσει τον επιχειρηματικό “τσαμπουκά”.

Προσωπικά δεν ανέχομαι ανθρώπους που τους ανέδειξε αυτό το πελατειακό κράτος, που νόμισαν ότι αν αποτύχουν πάντα υπάρχει στην γωνία ο γνωστός (όπως ο μπαμπάς, γιαγιά, μαμά, θεία όταν έπαιζε μικρός και έκλαιγε), να τρέξει και να διορθωθούν όλα με μιας, με μία πρόσληψη, με μία τοποθέτηση, με μία απευθείας ανάθεση, εις βάρος των πολλών και των άξιων.

Και κάπως έτσι φτάσαμε να συζητάμε για τα αίτια της αυτοκτονίας του κ. Μαμιδάκη. Φυσικά πρέπει να γίνει αναφορά και στις χιλιάδες αυτοκτονίες νέων ανθρώπων υπό το βάρος των συνεπειών αυτής της κρίσης.

Χαίρομαι όπως και να έχει τους ανθρώπους εκείνους που σε πείσμα των καιρών, αγωνίζονται, παλεύουν, όχι για να επιβιώσουν απλώς, αλλά για να αποδείξουν πρώτα από όλα στον εαυτό τους ότι η ιδέα τους ευσταθεί και θα πετύχει όπως ο εμποράκος του έργου. Καλή δύναμη σε όλους μας και συλληπητήρια στην οικογένεια Μαμιδάκη