Η επιστροφή των Δυο

Του Άρη Δουμπου

Η επιστροφή των δύο Ελλήνων στρατιωτικών μετά από περίπου 5,5 μήνες αιχμαλωσίας στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Ανδριανούπολης, την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, ουσιαστικά μονοπωλεί το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Ο λόγος που διάλεξα να γράψω σήμερα το άρθρο μου, ήταν η προσωπική μου περιέργεια να εξετάσω τις αντιδράσεις μετά την υποδοχή των δύο, καθώς επίσης και τους λόγους που οδήγησαν στην απελευθέρωσή τους.

Αρχικά, πρέπει όλοι μας να μη σκεφτόμαστε με βάση το στενό – εθνικό – οικογενειακό – πλαίσιο, αλλά το ευρύ παγκοσμιοποιημένο. Η εικόνα της άφιξης των δύο, έκανε το γύρω του κόσμου, οπότε η χώρα στέλνει κάποια μηνύματα προς τα έξω. Και όταν λέμε προς τα έξω, εννοούμε προς εχθρούς και φίλους.

Η Ελλάδα λοιπόν, δείχνει ότι δύο δικά της παιδιά, των οποίων η ιδιότητα είναι απολύτως συνυφασμένη με την εδαφική της ακεραιότητα και την εθνική της κυριαρχία και τα οποία ήταν φυλακισμένα, χωρίς να τους έχει απαγγελθεί κατηγορία, τα υποδέχεται με τιμές, γιατί έχουν υπομείνει μία τεράστια ταλαιπωρία από έναν προβληματικό σύμμαχο.

Για να γίνει πιο κατανοητό, ας υποθέσουμε ότι στο αεροδρόμιο τους περίμεναν οι γονείς τους και 1-2 συνάδελφοι. Οι εντυπώσεις που θα δημιουργούνταν, θα ήταν ότι η χώρα ουσιαστικά αδιαφόρησε για τη λήξη ενός επεισοδίου (για το οποίο έγιναν ολόκληρες συζητήσεις και ασκήθηκαν πιέσεις σε ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια, εντός των συμμαχιών) και τους έχει ήδη καταδικάσει στη συνείδησή της, αν και δεν τους έχει απαγγελθεί κάποια κατηγορία.

Το τι θα υποστούν (αν υποστούν) οι δύο στρατιωτικοί σε υπηρεσιακό επίπεδο, είναι ζήτημα που θα το επιλύσει η υπηρεσία τους. Για τον λόγο αυτό άλλωστε, προβλέπονται συγκεκριμένες διαδικασίες. Δεν πρέπει ωστόσο, να συγχέουμε τις διαδικασίες αυτές με τον τρόπο υποδοχής τους. Και για να τελειώνουμε με το συγκεκριμένο θέμα, στην Ελλάδα είμαστε. Ποιος δεν περίμενε ότι το ζήτημα θα γινόταν επικοινωνιακά και μικροπολιτικά εκμεταλλεύσιμο, πολύ περισσότερο από έναν άνθρωπο τον οποίο οι σφυγμομετρήσεις δείχνουν (πολιτικά) «εξαερωμένο».

Ποιος όμως να είναι ο πραγματικός ρόλος της απελευθέρωσης των δύο στρατιωτικών; Η επικρατούσα άποψη, είναι ο Ερντογάν έχει ήδη αρχίσει να νιώθει στο πετσί του τις συνέπειες της οικονομικής πίεσης που του ασκούν οι ΗΠΑ. Στην παρούσα φάση, η γειτονική χώρα βιώνει τα πρώτα στάδια της οικονομικής κρίσης, την ώρα που το εθνικό της νόμισμα διολισθαίνει. Βεβαίως, την κατάσταση αυτή δεν προκάλεσαν οι ΗΠΑ. Είχαμε επισημάνει από πέρυσι το φθινόπωρο, ότι η ανάπτυξη που παρουσίαζε η τουρκική οικονομία, δεν ήταν καθόλου εξασφαλισμένο ότι θα συνεχιζόταν και ότι ο Ερντογάν, αργά ή γρήγορα, θα αναγκαζόταν να οδηγηθεί σε υψηλή και άμεση φορολόγηση.

Οι ΗΠΑ φρόντισαν να επιδεινώσουν αυτή την κατάσταση, πράγμα που για όποιον ασχολείται σοβαρά με τις διεθνείς σχέσεις, ήταν βέβαιο, καθώς η μη ικανοποίηση της απαίτησης απελευθέρωσης του Πάστορα Branson, από το καθεστώς του Ερντογάν, πλήττει το κύρος του «ηγεμόνα» εντός και εκτός της συμμαχίας. Δεν μπορεί δηλαδή, μία μικρότερη δύναμη να μην ικανοποιεί το αίτημα αυτού που κατέχει την πρωτοκαθεδρία στο διεθνές σύστημα.

Έχει ήδη αναπαραχθεί ότι ο Τραμπ είχε στείλει στον Τούρκο ομόλογό του από τις αρχές του μήνα,λίστα με 15 περίπου κρατουμένους, για τους οποίους απαιτούσε την άμεση απελευθέρωσή τους. Μέσα στη λίστα αυτή,υπήρχαν τα ονόματα των 2 Ελλήνων και φυσικά του Πάστορα Branson. Το καλό σενάριο λοιπόν, είναι ότι ο Ερντογάν, κατανοώντας ότι οι πιέσεις θα κλιμακωθούν και μπορεί να γίνουν και ανεξέλεγκτες, αρχίζει να δείχνει πνεύμα συνεργασίας προς των Τραμπ, ικανοποιώντας σταδιακά την απαίτησή του.

Υπάρχει όμως και (τουλάχιστον ένα) κακό σενάριο. Αν για παράδειγμα, οι δύο στρατιωτικοί απελευθερώθηκαν κατόπιν προηγούμενης συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας που αφορά στο ζήτημα του τρόπου επιλογής των Μουφτήδων της Θράκης και επομένως, της δράσης του τουρκικού προξενείου στην περιοχή, τότε θα έχουμε καταφέρει να οδηγηθούμε σε άλλη μία εθνική ήττακαι μάλιστα εξέχουσας ηλιθιότητας, τη στιγμή που ο αντίπαλος βρίσκεται σε καθεστώς ασφυξίας. Δεν μπαίνω βέβαια καν στη διαδικασία να πιστέψω ότι στη συναλλαγή έχουν μπει και οι 8 «πραξικοπηματίες», διότι τότε θα πρέπει να μιλάμε για «κοσοβοποίηση» της χώρας.

Θέλω να πιστεύω ότι το παραπάνω σενάριο δεν απηχεί στην πραγματικότητα. Άσχετα όμως με αυτό, η δράση του τουρκικού προξενείου και η προστασία του μουσουλμανικού πληθυσμού της Θράκης, είναι μεγάλης σπουδαιότητας και πρέπει να μας απασχολεί.

Άρης Δούμπος    

Twitter: @aris_dou