«Φουσκώνει» επικίνδυνα το κίνημα… «Δεν κληρονομώ». Ολοένα και περισσότεροι φορολογούμενοι υπό το βάρος των φόρων, των χρεών και των υποχρεώσεων που συνοδεύουν τις περιουσίες αποφασίσουν να μην αποδεχτούν την κληρονομιά προχωρώντας σε αποποίησή της. Έτσι το Δημόσιο γίνεται… ο μεγαλύτερος κληρονόμος μιας περιουσίας που δεν μπορεί να αξιοποιηθεί.
Τα στοιχεία που διαβίβασε στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης, Σταύρος Κοντονής, είναι αποκαλυπτικά. Το 2016 οι αιτήσεις αποποίησης κληρονομιάς που κατατέθηκαν στα Ειρηνοδικεία όλης της χώρας εκτινάχθηκαν στις 54.422, αριθμός που είναι αυξημένος κατά 20% σε σχέση με το 2015 και κατά 86,4% σε σύγκριση με το 2013. Τι δείχνουν τα στοιχεία; Ότι η κληρονομιά που κάποτε θεωρούνταν, τύχη και εύνοια και μια ενίσχυση για τις επόμενες γενιές, σήμερα αποκτά εντελώς το αντίθετο νόημα.
Πολλοί όχι μόνο φοβούνται να κληρονομήσουν, αλλά και το απεύχονται, αφού οι φόροι κληρονομιάς και οι φόροι που επιβάλλονται κάθε χρόνο στα περιουσιακά στοιχεία όπως ο ΕΝΦΙΑ, σε συνδυασμό με τα χρέη που μπορεί να έχουν αφήσει οι θανόντες σε Δημόσιο και τράπεζες, καθιστούν την αποδοχή της περιουσίας απαγορευτική για τους κληρονόμους.
Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, οι φόροι και οι οφειλές που καλούνται να πληρώσουν οι φορολογούμενοι υπερβαίνουν ακόμη και την αξία της περιουσίας που κληρονομούν. Για τον λόγο αυτό, επιλέγουν να την αφήσουν στο κράτος, προκειμένου να μην κληρονομήσουν μαζί με την περιουσία τα χρέη των συγγενών τους, αλλά και να μη βρεθούν αντιμέτωποι με την επιβολή φόρων που αδυνατούν να πληρώσουν για ακίνητα τα οποία δύσκολα θα μπορέσουν να πουλήσουν.
Τα στοιχεία
Συνολικά, οι αποποιήσεις κληρονομιών, με βάση τα στοιχεία από τα Ειρηνοδικεία της χώρας, ανήλθαν το 2016 σε 54.422 από 45.628 που ήταν το 2015 και 29.199 που ήταν το 2013. Δηλαδή μέσα σε τέσσερα χρόνια οι αποποιήσεις κληρονομιάς αυξήθηκαν κατά 86,4% κυρίως μετά την επιβολή του ΕΝΦΙΑ, ο οποίος βαρύνει όλα ακίνητα ακόμη και τα κενά και μη ρευματοδοτούμενα. Μάλιστα από πέρυσι οι ιδιοκτήτες κενών και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων πληρώνουν ολόκληρο ΕΝΦΙΑ μετά την κατάργηση της έκπτωσης 20%.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο μεγαλύτερο Ειρηνοδικείο της χώρας, το Ειρηνοδικείο Αθηνών, οι αποποιήσεις κληρονομιάς το 2016 έφθασαν τις 11.655 όταν το 2015 ήταν 9.566 (αύξηση 22%) και το 2013 ήταν μόλις 6.079 (αύξηση 92%). Δηλαδή την τελευταία τετραετία οι αποποιήσεις κληρονομιάς σχεδόν διπλασιάστηκαν.
Στο Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης το 2013 οι αποποιήσεις κληρονομιών ήταν 3.298, το 2014 ανήλθαν σε 4.465, το 2015 έφτασαν τις 5.068 και πέρυσι διαμορφώθηκαν σε 5.563. Στο Ειρηνοδικείο Πειραιά, οι αποποιήσεις κληρονομιών έφθασαν πέρυσι σε 1.938 όταν το 2015 ήταν 1.962, το 2014 είχαν ανέλθει σε 4.465 και το 2013 οι αποποιήσεις κληρονομιών ήταν 1.509.
Μια λύση που θα μπορούσε να ανακόψει το κύμα αποποίησης κληρονομιών είναι η ενεργοποίηση νομοθετικής διάταξης του 2014 που επιτρέπει την εξόφληση του φόρου κληρονομιάς με… ακίνητο. Τον περασμένο Οκτώβριο, ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρ. Αλεξιάδης είχε ανακοινώσει στη Βουλή ότι το υπουργείο θα προχωρούσε στην έκδοση της υπουργικής απόφασης που θα έδινε στους πολίτες τη δυνατότητα να εκχωρούν ακίνητο στο Δημόσιο, για να καλύπτουν την φορολογική υποχρέωση που απορρέει από τον φόρο κληρονομιάς. Μέχρι σήμερα, η απόφαση αυτή δεν έχει εκδοθεί με αποτέλεσμα να αυξάνεται καθημερινά ο αριθμός των αιτήσεων αποποίησης κληρονομιάς που καταθέτουν οι κληρονόμοι στα δικαστήρια.
Η δήλωση για μη αποδοχή κληρονομιάς γίνεται στη γραμματεία του αρμόδιου Ειρηνοδικείου, (στην περιφέρεια του οποίου δηλαδή είχε την κατοικία του ή τη διαμονή του ο κληρονομούμενος κατά τον χρόνο του θανάτου του) εντός τεσσάρων μηνών από τότε που ο κληρονόμος έλαβε γνώση (ότι δηλαδή κατέστη προσωρινός κληρονόμος) και του λόγου της κληρονομιάς. Σε περίπτωση που ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία του κατοικία στην αλλοδαπή ή που ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν έμενε στην αλλοδαπή, η προθεσμία αυτή ανέρχεται στο ένα έτος. Η αποποίηση αναφέρεται στο σύνολο της κληρονομιάς και δεν μπορεί να περιοριστεί σε μέρος αυτής.
imerisia.gr
