Προσέγγιση ΗΠΑ & Κούρδων του Ιράκ: Μία κλασσική Περίπτωση Διεθνούς Πρακτικής

Του Άρη Δούμπου

Πριν από λίγες ημέρες, ο επικεφαλής των Μυστικών Υπηρεσιών του αμερικανικού Πενταγώνου, Στρατηγός Βίνσεντ Στιούαρτ, παραχώρησε μία ομιλία στην οποία ουσιαστικά μας ενημέρωσε ότι η ίδρυση του Ιρακινού Κουρδιστάν είναι πράγματι «προ των πυλών».

Φυσικά, αυτό δεν το αναφέρουμε για να ευλογήσουμε τα γένια μας και να αιτηθούμε την επιβράβευσή σας στις «προφητείες» μας, διότι απλούστατα δεν έχουμε κάνει καμία απολύτως προφητεία. Απλώς, παρακολουθώντας τις εξελίξεις γύρω μας, καταγράφουμε τα δεδομένα, μελετάμε αξιόλογους επιστήμονες (Έλληνες και ξένους) και με εργαλείο την ορθολογική – ρεαλιστική σκέψη εξάγουμε τα λογικότερα συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν.

Ο Στρατηγός Στιούαρτ λοιπόν, προέβη σε μια λεπτομερέστατη ανάλυση για την περιοχή της Μέσης Ανατολής, ενώ κομβικής σημασίας ήταν η στιγμή κατά την οποία αποτίμησε τα οφέλη και τις παράπλευρες απώλειες που θα έχει για τις ΗΠΑ η παραπάνω εξέλιξη. Αλήθεια, πόσο πολύ ονειρεύομαι κάτι τέτοιο να γίνει κάποια στιγμή και στη χώρα μας…

Ας δούμε όμως πρώτα, με πολύ απλά λόγια, ποια είναι τα δεδομένα μας σε ό,τι αφορά την κουρδική πλευρά:

  • Καταρχήν, το Ιρακινό Κουρδιστάν ως οντότητα υφίσταται, έχοντας ουσιαστικά τη διεθνή του αναγνώριση να απομένει, ώστε να μπορούμε πλέον να μιλάμε για κράτος.
  • Ο ίδιος ο Στιούαρτ μίλησε για τον αριθμό τον Κούρδων, τον οποίο η αμερικανική πλευρά εκτιμά στα 30 εκατομμύρια. Εδώ σημειώνουμε ότι υπάρχουν απόψεις που λένε ότι υπάρχουν πολλοί κρυπτο-Κούρδοι που από το φόβο των διωγμών δεν αναφέρονται ως τέτοιοι.
  • Οι Κούρδοι της Συρίας, έχουν ήδη δημιουργήσει κρατικό – μη αναγνωρισμένο – μόρφωμα, το οποίο συν τοις άλλοις, διαθέτει αξιόμαχες ένοπλες δυνάμεις, εκπαιδευμένες και (πλέον) ενισχυμένες από τις ΗΠΑ.
  • Στο Ιράν, μετά από άπειρους διωγμούς που υπέστησαν οι Κούρδοι της περιοχής, έχουν καταφέρει να ομαλοποιήσουν τις σχέσεις τους με το κράτος και τα πράγματα γίνονται (και εκεί) πιο ευοίωνα για τους ίδιους.
  • Η περιοχή στην οποία (απολύτως λογικά) αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα, είναι η Τουρκία. Εκεί οι διωγμοί συνεχίζονται και οι ίδιοι έχουν περιοριστεί στα βουνά, ωστόσο, παραμένουν αξιόμαχοι.

Εκεί όμως που πρέπει να σταθούμε, είναι στο ότι οι ΗΠΑ επέλεξαν και ανακοίνωσαν επίσημα το νέο τους σύμμαχος. Διότι ο Τραμπ έχει καταλήξει ξεκάθαρα στο τι θέλει να επιτύχει στη Συρία, τόσο στον πόλεμο εναντίον του ISIS όσο και για το αύριο της χώρας. Και στο σχέδιό του αυτό, ο πιο αξιόπιστος εταίρος είναι οι Κούρδοι. Για το λόγο αυτό τους εξόπλισαν κατάλληλα και το ανακοίνωσαν την ώρα που ο Ερντογάν ταξίδευε στις ΗΠΑ για να συναντήσει τον Αμερικανό Πρόεδρο.

Άλλωστε, πώς θα μπορούσαν να εμπιστευθούν ένα «σύμμαχο» που τρέχει να σφιχταγκαλιάσει τον Πούτιν και να υπογράψει συμφωνίες μαζί του, ειδικά για πολεμικό υλικό και ενέργεια; Πώς θα μπορούσαν να τον εμπιστευτούν με όλες του τις παλινωδίες και ειδικά την εκτόξευση απειλών προς του δυτικούς συμμάχους; Πώς να εμπιστευθούν τον Ερντογάν που αναζητά συνεργασίες ηγεμονικού χαρακτήρα με το Ιράν;

Με τον τρόπο αυτό, οι ΗΠΑ έστειλαν ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τον Τούρκο Πρόεδρο, αλλά ταυτόχρονα έλαβαν και τα μέτρα τους, καθώς φαίνεται ότι έχουν τη βούληση να αρχίσουν να «κλείνουν» σιγά – σιγά κάποια από τα θέματά τους.

Ο Ερντογάν από την άλλη, βιώνει τα αποτελέσματα των λαθών στα οποία τον έχει οδηγήσει το – από καιρό – τέλμα της πολιτικής του σκέψης. Κατά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι η μεγαλύτερή του ανησυχία είναι οι Κούρδοι της Συρίας. Γνωρίζει καλά, ότι αν αυτοί επιτύχουν μια στρατιωτική νίκη στη Ράκκα, θα αναβαθμίσουν το κύρος τους σε διεθνές επίπεδο, κερδίζοντας παράλληλα πολλά στην προσπάθειά τους για διεθνή αναγνώριση.

Γνωρίζει επίσης καλά, ότι στην κατάσταση που έχει περιέλθει, οφείλει να διατηρήσει τον εαυτό του σε εγρήγορση. Διαφορετικά, οι εσωτερικοί και εξωτερικοί του εχθροί – οι οποίοι αναμένουν υπομονετικά για την κατάλληλη στιγμή – θα τον κατασπαράξουν.

Έτσι λοιπόν λειτουργούν τα πράγματα στη διεθνή αρένα των ποικιλόμορφων συγκρούσεων. Το κάθε κράτος κινείται έχοντας ως γνώμονα το συμφέρον του και στην προσπάθειά του αυτή συνάπτει ανάλογους «γάμους» συμφέροντος, που ονομάζονται συμμαχίες. Βεβαίως, κάποιοι θα μπορούσαν να χαρακτηρίσουν τη διαδικασία αυτή ως «σφετεριστική» ή «υποκριτική», ακόμα – ακόμα και «ανήθικη». Ωστόσο, για τη ρεαλιστική θεώρηση της διεθνούς πολιτικής, η μόνη μη ηθική πολιτική είναι εκείνη που κινείται ενάντια στα εθνικά συμφέροντα.

Στη διαδικασία αυτή η οποία πολλές φορές και ανάλογα με τη μορφή του συστήματος, αποκτά χαρακτήρα ρευστότητας, ο σημερινός εχθρός, γίνεται αυριανός σύμμαχος και το αντίστροφο, σε ένα «γάμο» που κρατάει όσο το κοινό συμφέρον υφίσταται.

Γι’ αυτό απαιτείται τεράστια μαεστρία στον τρόπο με τον οποίο ένα κράτος κινείται μέσα σε αυτή την «αρένα», προσέχοντας ποιες πόρτες θα κλείσει και ποιες θα αφήσει ανοιχτές.

Άρης Δούμπος

(www.twitter.com/aris_dou)