Τα σχολεία ξεκινούν!!!Σε μία εβδομάδα κάποια παιδιά θα πάνε πρώτη φορά σχολείο. Κάποια σε δομές παιδικών σταθμών και κάποια σε νηπιαγωγεία!!!!Ανάλογα λοιπόν με τη δομή, τους κανόνες που έχει αλλά και την ηλικία του παιδιού υπάρχουν μερικές συμβουλές που κάνουν την προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο σύντομη και όσον το δυνατόν πιο ανώδυνη.
Πριν όμως αναφερθούμε σε αυτές, ας δούμε τι συμβαίνει αναπτυξιακά στο παιδί. Η θεωρία της Προσκόλλησης αναφέρεται πρώτη φορά από τον Βρετανό ψυχολόγο και ψυχίατρο John Bowlby. Ο Bowbly υποστήριξε ότι τα παιδιά έχουν ανάγκη την ανάπτυξη ενός συναισθηματικά ασφαλούς δεσμού με ένα τουλάχιστον ενήλικα. Ο ασφαλής δεσμός με τον κύριο φροντιστή έχει βιολογική βάση (ανάγκη για τροφή, φροντίδα, ζεστασιά) αλλά συμβάλλει επίσης στην συναισθηματική ασφάλεια και την ψυχική ηρεμία του παιδιού.
Το άγχος αποχωρισμού κορυφώνεται περίπου στους 10-18 μήνες ενώ αρχίζει να υποχωρεί από την ηλικία των 2 ετών (μπορεί να φτάσει έως και 4ετών). Σημειωτέον οι έρευνες αναφέρουν ότι το είδος του δεσμού προσκόλλησης (ασφαλής, ανασφαλής, απορριπτικός, αγχώδης) στην παιδική ηλικία επηρεάζουν τις μετέπειτα σχέσεις του ατόμου και την κοινωνική του ανάπτυξη.
Με δεδομένο λοιπόν ότι είναι απολύτως επιθυμητό και φυσιολογικό να συμβαίνει αποδεχτείτε ότι το παιδί σας αισθάνεται δυσφορία να απομακρυνθεί από εσάς και να μείνει μόνο στο σχολείο. Υπάρχουν όμως κάποια πράγματα που μπορούμε να κάνουμε ώστε να γίνει ομαλά η μετάβαση στο σχολείο, αλλά και κάποια που καλό θα είναι να αποφύγουμε. Ας δούμε αναλυτικά πως βοηθάμε το παιδί να προσαρμοστεί:
• Καλό θα είναι το παιδί πριν αρχίσει τη διαδικασία της προσαρμογής στο σχολείο, να έχει δει τους χώρους, να έχει ίσως γνωρίσει τον παιδαγωγό αν είναι εφικτό. Αυτό βοηθάει να περιοριστεί το άγχος για το άγνωστο.
• Μιλήστε στο παιδί για την νέα πραγματικότητα στο σχολείο, αναφέρετε δικές σας ιστορίες από το σχολείο και προσπαθήστε να απαντάτε πάντα ειλικρινά. Μην πείτε ψέματα για ότι δεν ξέρετε, δε θέλετε να απογοητευτεί.
• Η σχέση παιδαγωγού-παιδιού είναι πρωταρχικής σημασίας στη διαδικασία προσαρμογής. Εμπιστευτείτε τους παιδαγωγούς και δώστε τους χώρο (θα είστε πάντα οι σημαντικότεροι άνθρωποι στη ζωή του παιδιού σας). Αν εσείς αισθάνεστε ασφάλεια με τους παιδαγωγούς τα παιδιά το αντιλαμβάνονται.
• Οι παιδαγωγοί προσπαθούν να προσεγγίσουν το παιδί ώστε να εδραιωθεί μία νέα σχέση (η φράση «η κυρία είναι καλή», δεν αρκεί για να αισθανθεί ασφάλεια το παιδί).
• Να είστε παρόντες και συναισθηματικά διαθέσιμοι, αλλά μην σπρώχνετε το παιδί να μπει στην τάξη, μην το συγκρίνετε με άλλα παιδιά, μην παρεμβαίνετε αν δε σας ζητηθεί.
• Παρακαλώ πολύ μην απειλείτε τα παιδιά και μη τα δωροδοκείτε («αν δε μπεις στην τάξη τώρα…δε θα δεις τηλεόραση» ή «όταν θα έρθω θα σου φέρω ένα καινούριο παιχνίδι»). Το παιδί σας θέλετε να αγαπήσει το σχολείο και να αναπτύξει υγιή σχέση με παιδαγωγούς και συμμαθητές.
• Η διαδικασία της προσαρμογής απαιτεί συνέπεια, καλό θα είναι την περίοδο της προσαρμογής να τηρείτε το πρόγραμμα που σας ζητούν οι παιδαγωγοί.
• Φροντίστε το παιδί να κοιμάται νωρίς ώστε να μην είναι κουρασμένο, ακόμα και αν χρειαστεί να αλλάξετε το πρόγραμμα ύπνου κάποιες μέρες νωρίτερα.
• Ρυθμίστε το πρόγραμμά σας ώστε να έχετε χρόνο για τις πρωινές ρουτίνες σας (αποφύγετε να βλέπετε παιδικά προγράμματα πριν το σχολείο, είναι πάντα ακαταμάχητα!!!),
• Ξυπνήστε όλοι λίγο νωρίτερα, το άγχος μέχρι να ετοιμαστείτε στο σπίτι, ειδικά όταν βιάζεστε να πάτε στη δουλειά, πολλές φορές τα παιδιά το κουβαλάνε στο σχολείο.
• Θα σας ενημερώσουν και οι συνάδελφοι σίγουρα, ο χρόνος παραμονής του παιδιού στο σχολείο θα αυξάνεται σταδιακά, ώστε να μη στρεσαρίσει το παιδί μεγάλης διάρκειας αποχωρισμός
• Όταν θα πρέπει να φύγετε από το σχολείο χαιρετάτε ΠΑΝΤΑ το παιδί. Μη φεύγετε χωρίς να το πείτε στο παιδί και μη λέτε ψέματα για αυτό (πχ. θα είμαι στην αυλή, στο αυτοκίνητο).Παρόλα αυτά μην τραβάτε πολύ τους αποχαιρετισμούς σας, μεγαλώνει το άγχος του παιδιού (συνήθως οι παιδαγωγοί το διαχειρίζονται γρήγορα, σε αντίθετη περίπτωση θα σας ενημερώσουν)
• Πριν φύγετε πείτε στο παιδί πότε θα επιστρέψετε και να είστε συνεπείς (πχ. μετά το φαγητό, όχι σε 2 ώρες αφού ο χρόνος είναι αόριστη έννοια για τα παιδιά)
• Τέλος μπορεί ειδικά πιο μικρά παιδιά να τα βοηθήσει ένα αγαπημένο (μεταβατικο) αντικείμενο μαζί τους (προ covid εποχή επιτρεπόταν, ίσως στο μέλλον ξανά).
Κλείνοντας αξίζει να αναφερθούμε και στο άγχος των γονέων. Η έναρξη της σχολικής ζωής προκαλεί άγχος και στους γονείς. Τα παιδιά το αντιλαμβάνονται αυτό, ακόμα και αν εσείς νομίζετε ότι το «κρύβετε» καλά. Εμπιστευτείτε τους παιδαγωγούς και το σχολείο που εσείς έχετε επιλέξει, αισθανθείτε υπερηφάνεια που το παιδί σας μεγαλώνει και μην φοβάστε τις αλλαγές, να είστε σίγουροι ότι τα παιδιά προσαρμόζονται πιο γρήγορα από εμάς στην νέα πραγματικότητα.
Καλή Σχολική Χρονιά!!!!!!!!
*Η Ουρανία Σολομωνίδου είναι
Νηπιαγωγός & Μsc Συμβουλευτικής Ψυχολογίας
