Τα πέντε στάδια του πένθους

γράφει η Τάνια Ρούμκου

Σύμφωνα με την Ελίζαμπεθ Κιούμπλερ Ρος, την πρωτοπόρο ψυχίατρο και συγγραφέα του μπεστ –σέλερ «on Death and Dying», η ίδια, στη μελέτη της για το θάνατο, ανέπτυξε τη θεωρία για τα πέντε στάδια του πένθους.  Η απώλεια αγαπημένων προσώπων μας, είναι κάτι που θα βιώσουμε όλοι μας.

Η διαδικασία του πένθους, είναι μία φυσική κατάσταση για όσους βιώνουν την απώλεια αγαπημένων προσώπων. Είναι καλό να γνωρίζουμε το εξής: Όση περισσότερη αυτογνωσία έχουμε, τόσο πιο εύκολα και ανώδυνα, θα περάσουμε τα πέντε παρακάτω στάδια του πένθους, που είναι τα παρακάτω:

Άρνηση, θυμός, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη και αποδοχή. 

1) ΆΡΝΗΣΗ: Όταν καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε το θάνατο ενός αγαπημένου μας προσώπου, το πρώτο συναίσθημα που αναδύεται, είναι αυτό της άρνησης. Κάνουμε σκέψεις του τύπου: «Αποκλείεται να συμβαίνει αυτό σε εμένα, είναι αδύνατο να πέθανε ο/η αγαπημένος-η μας, αρνούμαι να δεχτώ ότι δε θα τον/την ξαναδώ» κ.λ.π.

Ο κύριος λόγος που συμβαίνει αυτό, είναι γιατί είμαστε βαθιά ταυτισμένοι με τη συνειδητότητα του σώματός μας.  Mας πονάει πολύ η σκέψη, ότι δε θα επικοινωνήσουμε ξανά με το αγαπημένο μας πρόσωπο, με το φυσικό τρόπο που επικοινωνούσαμε τόσα χρόνια. Μέσω του σώματος.  Ότι δε θα τον αγκαλιάσουμε ξανά, ότι δε θα έχουμε ποτέ ξανά, όμορφες, κοινές στιγμές μαζί του, ότι δε θα ξαναμιλήσουμε με την αγαπημένη μας ψυχή. Και βέβαια αυτό αληθεύει.                                                                                                                            Υπάρχει όμως και ένας άλλος αιθέριος τρόπος, για να επικοινωνήσει κάποιος με αυτόν που έχει φύγει.Με τη βέβαιη  πεποίθηση και την επίγνωση ότι είμαστε αιώνιες ψυχές, αθάνατα πνευματικά όντα, ο πόνος μας καταλαγιάζει και γνωρίζουμε ότι ο θάνατος είναι μόνο σωματικός. Έχοντας την επίγνωση, ότι η ψυχή συνεχίζει το ταξίδι της ως πνεύμα, μέχρι και πάλι να μετενσαρκωθεί, αυτό μας δίνει κουράγιο και πίστη, ότι στο πέρασμα του χρόνου, θα συναντήσουμε και πάλι την αγαπημένη μας ψυχή.

2) ΘΥΜΟΣ: Ο θυμός είναι το δεύτερο στάδιο του πένθους και το συναίσθημα, που διαδέχεται την άρνηση. Ο θυμός μπορεί να απευθύνεται στο θανόντα, στα συγγενικά μας πρόσωπα, στους γιατρούς και συχνά έναντι του εαυτού μας και του Θεού. Σε όλους όσους πιστεύουμε, ότι μπορεί να είχαν κάποια ευθύνη για το θάνατο του αγαπημένου μας  προσώπου.

Ιδιαίτερη προσοχή εδώ, πρέπει να δώσουμε στην πεποίθηση, ότι ο Θεός ευθύνεται για το θάνατο της αγαπημένης μας ψυχής. Πεποίθηση, η οποία είναι απόλυτα αναληθής.Ο Δημιουργός είναι ο Χορηγός της ζωής και της αγάπης και όχι του θανάτου. Όταν η σχέση μας με το Δημιουργό είναι δυνατή και βιώνουμε το Θεό, ως Άφθαρτη Πηγή Αγάπης, τότε μπορούμε να αποφύγουμε τα παραπάνω συναισθήματα θυμού προς Εκείνον.

Εύλογα, αυτή η στάση, θα μας βοηθήσει στο να ξεπεράσουμε πιο εύκολα και ανώδυνα το πένθος μας.

3) ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ: Σε αυτό το στάδιο σκεφτόμαστε πώς θα ήταν τα πράγματα, αν εξελίσσονταν διαφορετικά. Τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει εμείς περισσότερο σε σχέση με τον εκλιπόντα ή τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει διαφορετικά. Και γενικότερα τι θα μπορούσε να συμβεί αλλιώς. Αμέτρητα «αν» και «γιατί» τριβελίζουν το μυαλό μας, σε αυτό το στάδιο της απώλειας.

Σε αυτή τη φάση του πένθους, βιώνουμε συναισθήματα ενοχής, τα οποία βέβαια δε μας οδηγούν πουθενά, καθώς γνωρίζουμε ότι τα πάντα συμβαίνουν με απόλυτη ακρίβεια και τελειότητα, στο δράμα της ζωής.

4) ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Αυτό το στάδιο του πένθους είναι πολύ επικίνδυνο, διότι μπορεί να πέσουμε σε βαριά κατάθλιψη, χωρίς πολλές φορές να το αντιληφτούμε.                              Ιδιαίτερα αν είχαμε μία πολύ δυνατή σχέση με το αγαπημένο μας πρόσωπο που έφυγε, ή αν είμασταν εμείς κοντά του στις τελικές στιγμές και κυρίως εάν δεν πιστεύουμε στη μεταθανάτια ζωή, η κατάθλιψη μπορεί να κρατήσει για πολύ καιρό..                                                                                                                                     Για αυτό το λόγο, σε αυτή τη φάση του πένθους, θα ήταν καλό έως και απαραίτητο κάποιες φορές, να επισκεφτούμε κάποιο ψυχολόγο ή να ακολουθήσουμε κάποιες συμβουλές από πνευματικούς οδηγούς, που θα έχουν ως αποτέλεσμα, να τονώσουν την πίστη μας στον εαυτό μας και στο Δημιουργό μας. Εύλογα βέβαια γίνεται κατανοητό, ότι κανείς δε μπορεί να μας βοηθήσει πραγματικά, αν δε βοηθήσουμε πρώτοι εμείς τον εαυτό μας. Κρατώντας πεισματικά, ενοχικές πεποιθήσεις οι οποίες μας επιβάλλουν πένθος για μεγάλο χρονικό διάστημα, δε μας επιτρέπουν να είμαστε χαρούμενοι. Η παραπάνω κατάσταση  παρατείνει το πένθος μας και στερεί από τον εαυτό μας, τη θέληση για ζωή.

5) ΑΠΟΔΟΧΗ: Όταν διαθέτουμε αυτογνωσία και είμαστε σε ένα στάδιο που ονομάζουμε «συνειδητότητα ψυχής», περνάμε τα παραπάνω στάδια πολύ γρήγορα και φτάνουμε εύκολα, στο πέμπτο στάδιο της αποδοχής.                                                                                         Αυτό συμβαίνει γιατί εστιαζόμαστε στην ψυχή και όχι στο σωματικό ον. Γνωρίζουμε ότι η ψυχή είναι αιώνια και αποδεχόμαστε ότι μέσα από το σώμα, πρέπει να περάσει από τα στάδια της γέννησης και του θανάτου. Γνωρίζουμε ότι το καλό της ψυχής, είναι να είναι ελεύθερη και ευτυχισμένη, ακόμη και όταν δεν είναι μαζί μας.Σε αυτό το στάδιο της συνειδητότητας ψυχής, έχουμε αποδεχτεί απόλυτα το θάνατο και αναπτύσσουμε ανιδιοτελή αγάπη απέναντι στην ψυχή που έφυγε. Η παραπάνω στάση δε μας επιτρέπει να κλαίμε και να λυπόμαστε για αυτόν που αποχώρησε, καθώς γνωρίζουμε ότι με αυτόν τον τρόπο, του δίνουμε λύπη.

Η αυτογνωσία και μόνο η αυτογνωσία και η πίστη στο Θεό, θα μας βοηθήσει να μεταπηδήσουμε γρήγορα από τα τέσσερα στάδια του πένθους, στο πέμπτο στάδιο της αποδοχής.    

 

Συντάκτρια: Ρούμκου Τάνια-Ομιλήτρια-Συγγραφέας