Πρίν 200 χρόνια σχεδόν όλοι οι κάτοικοι αυτής της χώρας ήταν απόλυτα θρησκόληπτοι, δυσιδαίμονες και βαθιά θρησκευόμενοι. Ο ανθρωπότυπος της Ελένης Λουκά ήταν λογικά η πιό διαδεδομένη εκδοχή , όχι απαραίτητα πάντα στην έξαλλη και επιθετική της μορφή, αλλά ώς κοσμοθεωρία πρέπει να ήταν σίγουρα η νόρμα. Σήμερα αυτό δεν ισχύει φυσικά. 100 χρόνια μετά η θρησκοληψία εξακολουθούσε να είναι μέν πανίσχυρη, αλλά δεν αφορούσε πλέον όλους και αυτό σιγά σιγά άρχισε να γίνεται φανερό καθώς υπήρχαν κάποιοι λίγοι που όλα αυτά τα αντιμετώπιζαν με σκεπτικισμό και σκωπτική διάθεση και κάποιες φορές μάλιστα μέσα από το έργο τους και το καθημερινό παράδειγμα τους έδειχναν ένα δρόμο διαφορετικό. Την ίδια εποχή περίπου επίσης ήταν αδιανόητο μια γυναίκα να έχει καριέρα ή να είναι οτιδήποτε άλλο εκτός από νοικοκυρά και σύζυγος κάποιου. Σήμερα αυτό είναι τόσο αστείο, όσο το να λέμε στα σοβαρά πόσο υπέρκομψη είναι η Μαρέβα και πόσο έντιμος, αυτοδημιούργητος και «σοβαρός ηγέτης» ο Κούλης.
Μέχρι πρίν 50-60 χρόνια μονογονεϊκή οικογένεια κατ’επιλογήν δεν υπήρχε κάν στο λεξιλόγιο, ενώ οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες εκτός γάμου πολλές φορές οδηγούσαν είτε σε εγκλήματα, είτε σε αυτοκτονίες, είτε σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και σε μοναστήρια και μετανάστευση των «ντροπιασμένων» γυναικών. Όλα αυτά σήμερα μας φαίνονται τραγικά αστεία και αδιανόητα, αλλά αυτή ήταν η νόρμα γιατί εν πολλοίς αυτό επέβαλε μια βαθιά συντηρητική και έντονα θρησκευόμενη, έστω τύποις, κοινωνία. Μόλις πρίν από 40 και κάτι λιγότερο χρόνια περίπου έγιναν ιστορικές αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο, αλλαγές που ήταν αδιανόητες για μεγάλο κόμμάτι του πληθυσμού, όπως η θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου, ή η αποποινικοποίηση της μοιχείας ή των αμβλώσεων, νομοθετήματα που ήταν αιτία πολέμου από τους ίδιους κυρίαρχους εν πολλοίς πολιτικά και κοινωνικά θρησκόπληπτους και θρησκευόμενους κύκλους. Σήμερα όλα αυτά θεωρούνται πλέον αυτονόητα. Όχι πολύ παλιά πάλι, στις αρχές του 2000, οι ίδιοι θρησκόληπτοι και θρησκευόμενοι-κομψευόμενοι κύκλοι σήκωσαν εντελώς υποκριτικά «ιερή» επανάσταση απέναντι στην απόφαση της κυβέρνησης τότε να αποσύρει ορθώς την αναγραφή του θρησκεύματος από τις ταυτότητες. Σήμερα πλέον αυτό θεωρείται ακόμα και από πολλούς εξ’αυτών αστείο. Οι ταυτότητες μας δεν αναγράφουν θρήσκευμα γιατί δεν μπορεί να ενδιαφέρει κανένα σοβαρό κράτος το θρήσκευμα κανενός πολίτη και η ζωή συνεχίζεται γιατί όλοι πλέον αυτό το αντιλαμβάνονται.
Πώς όμως φτάσαμε αυτό που θεωρούνταν αδιανότητο από τους περισσότερους τότε, σήμερα να είναι κάτι ανάξιο αναφοράς;
Οι άνθρωποι και οι κοινωνίες εξελίσσονται συνεχώς όπως εξελίσσονται τα πάντα σε αυτή τη διάσταση και σε αυτό το σύμπαν έμβια και μή. Τίποτα δεν μένει στατικό γιατί ό,τι μένει στατικό απλά πεθαίνει. Ποιά είναι όμως η κινητήριος δύναμη της εξέλιξης των κοινωνιών διαχρονικά; Η απάντηση εδώ είναι η λογική, η κριτική σκέψη, η γνώση, η εκπαίδευση, η Παιδεία εν τέλει ώς ένα ολοκληρωμένο σύστημα γνώσεων, αγωγής και αξιών. Πώς όμως θα φέρεις εκείνες τις αλλαγές στην Παιδεία που θα γεννήσουν ώς κυρίαρχη σκέψη στην αυριανή κοινωνία μια αντίληψη εξωστρέφειας, κοσμική και απαλλαγμένη από θρησκοληψίες και σκοταδισμό; Πώς θα το πετύχεις άν δεν είναι η δική σου οπτική εκείνη που θα έχει το πάνω χέρι σε εκείνες τις θέσεις κλειδιά που ορίζουν το αύριο; Και πώς θα το πετύχεις αυτό εάν αποφασίζεις πως θα απευθύνεσαι αποκλειστικά και μόνο σε «ασφαλές», φιλικό πρός εσένα και ήδη μυημένο στην κριτική σκέψη κόσμο όταν γνωρίζεις ότι αυτό από μόνο του δυστυχώς λέω εγώ, στην πράξη, δεν είναι αρκετό να κάνει την πολυπόθητη ανατροπή;
Η δική μου απάντηση εδώ είναι πως τίποτα δεν θα αλλάξει εάν δεν κάνεις και εσύ κάτι για αυτό. Γιατί η αλήθεια είναι πως δεν πρόκειται να πάς πουθενά εάν δεν δείξεις εξωστρέφεια, εάν δεν μιλήσεις απευθείας ακόμα και σε εκείνο τον κόσμο που έχει παραπληροφορηθεί συστηματικά για το ποιοί είναι οι σκοποί σου από τα μπουκωμένα με κρατικό χρήμα κυρίαρχα ΜΜΕ που λιβανίζουν 24 ώρες τη μέρα τον Κούλη και παρουσιάζουν εσένα εκ προοιμίου ώς πολιτικοκοινωνικό χώρο ώς «βρυκόλακα» που έρχεσαι να τους πιεί το αίμα. Τί κάνεις όταν η φασιστική προπαγάνδα (γιατί αυτό ακριβώς είναι κατ’ουσίαν) έχει όλα τα μέσα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που τα είχε και στον Εμφύλιο και σε παρουσιάζει ώς «τέρας» έτοιμο να φάει αυτό που μια κρίσιμη μάζα πολιτών που την έχουν εκπαιδεύσει να φοβάται τον ίσκιο της θεωρεί (λανθασμένα έστω αλλά αυτό αποτελεί προσωπική της επιλογή που οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε μέν κριτικά, να σεβόμαστε δέ) πιό στοιχειώδες πολλές φορές από αυτό που της προτείνεις; Πώς θα την πείσεις αυτή τη μάζα ότι δεν είσαι ελέφαντας αν δεν της πείς και δεν της δείξεις κατάματα ότι δεν είσαι; Πώς θα της δείξεις εκείνον τον άλλο δρόμο που οραματίζεσαι αν δεν βρεθείς κοντά της, αν δεν ακούσεις κριτικά πάντα και τις δικές τις ανησυχίες έτσι ώστε και αυτή να ακούσει τις δικές σου και να κατανοήσει στο τέλος της ημέρας ότι δεν είσαι ο «βρυκόλακας» που της περιγράφουν;
Γιατί τα λέω όλα αυτά;
Γιατί ο αντίπαλος των ελεύθερων ανθρώπων ήταν, είναι και θα είναι η νεοφιλελέ ακροδεξιά συντήρηση και ο σκοταδισμός που την ακολουθεί και τη χαρακτηρίζει και κρατά ώς αποτέλεσμα διαχρονικά αυτή τη χώρα και τους πολίτες της στην κοινωνική οπισθοδρόμηση και στην αέναη πολιτιστική παρακμή. Γιατί ο αντίπαλός μας, μέχρι αυτή η χώρα να γίνει επιτέλους σοβαρό κράτος που θα σέβεται και θα υπερασπίζεται όλους τους πολίτες του χωρίς κανέναν αστερίσκο πουθενά, είναι η θρησκοληψία που πάει χέρι χέρι με την ακροδεξιά. Αυτή και μόνο αυτή είναι η πρώτη μεγάλη μάχη που πρέπει να δώσουμε και να κερδίσουμε. Από την θρησκοληψία και την ακροδεξιά πηγάζει ακριβώς εκείνη η ψυχική κατάσταση που καθιστά τους ανθρώπους αέναα υποχείρια εκείνης της μαφιόζικης αυτοαποκαλούμενης ναρκισσιστικά «ελίτ» που λυμαίνεται διαχρονικά τον τόπο και υπονομεύει την πρόοδο του μέσα από διεφθαρμένους πολιτικούς. Από την θρησκοληψία και την ακροδεξιά πηγάζει εκείνη η αντίληψη που θέλει τον άνθρωπο να έρχεται πάντα σε δεύτερη μοίρα μπροστά στα συμφέροντα των κληρονομικά, οικονομικά και κυβερνητικά ισχυρών που ελέω υποτίθεται Θεού (ακόμα και σήμερα στο συλλογικό ασυνείδητο) κατέχουν επί γής την εξουσία να ορίζουν τις ζωές των ανθρώπων.
Σε όλη αυτή τη κουβέντα είναι απαραίτητο να θυμόμαστε πως δεν είναι όλοι οι Έλληνες θρησκευόμενοι, όπως φυσικά δεν είναι όλοι οι Έλληνες θρησκευόμενοι χριστιανοί ορθόδοξοι και τέλος δεν είναι όλοι οι Έλληνες χριστιανοί ορθόδοξοι ακροδεξιοί, σκοταδιστές και θρησκόληπτοι. Υπάρχουν πάρα πολλοί εκεί έξω λοιπόν που είναι πιστοί χριστιανοί ορθόδοξοι (και είναι δικαίωμα τους φυσικά να είναι) οι οποίοι δεν θα πρέπει να νιώθουν ότι είσαι απέναντί τους, όταν πράγματι δεν είσαι, αφού η κοσμοθεωρία σου έχει στο επίκεντρο την αυτοδιάθεση και την ελευθερία επιλογής και αυτοπροσδιορισμού. Και αυτό πρέπει να το επικοινωνείς μαζί τους και να το νιώθουν γιατί αυτό είναι η πραγματικότητα και όχι αυτή που τους παρουσιάζει το ακροδεξιό σύστημα διαχρονικά πρός ίδιον όφελος. Γιατί ο αριστερός και προοδευτικός κόσμος δεν έχει αντίπαλο κανένα άνθρωπο που σέβεται τη διαφορετικότητα. Και όπως δεν έχει αντίπαλο κανένα άνθρωπο που σέβεται τη διαφορετικότητα έτσι δεν έχει εκ προοιμίου αντίπαλο την πίστη των ανθρώπων, αλλά εκείνη την εξουσία της θρησκόληπτης ηγεσίας που χρησιμοποιεί την πίστη για να διατηρεί τον έλεγχο των ανθρώπων είς βάρος της ίδιας τους της ζωής. Αντίπαλός μας είναι οι χριστιανοταλιμπάν και οι κάθε είδους «μουλάδες» όχι οι απλοί πιστοί. Υπάρχουν λοιπόν πάρα πολλοί άνθρωποι που νιώθουν πιστοί και είτε είναι Σύριζα, είτε όχι, είναι διατεθιμένοι όμως να ακούσουν και την δική σου οπτική γιατί αντιλαμβάνονται ότι δεν είσαι ο «βρυκόλακας» που του περιγράφουν. Ο Σύριζα λοιπόν οφείλει να μιλά και σε αυτούς επί ίσοις όροις, χωρίς αποκλεισμούς γιατί αφενός δεν είναι αντίπαλοί του και αφετέρου τους χρειάζεται όλους στην κοινή προσπάθεια για μιά κοινωνία προοδευτική και ανοιχτή.
Όταν λοιπόν ο Τσίπρας απευθύνει εθιμοτυπικό μήνυμα για τον 15αύγουστο δεν απευθύνεται στον κόσμο ώς ένας απλός πολίτης. Απευθύνεται ώς πολιτικός, ώς αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και ώς πρώην ΠΘ, άρα απευθύνεται θεσμικά και πολύ καλά πράττει.
Απευθύνεται επίσης σε όλους τους πολίτες, άρα σε ψηφοφόρους του Σύριζα και μή, σε πιστούς και όχι τόσο πιστούς, σε ένθεους και άθεους, σε πολιτικοποιημένους και απολιτίκ, σε όλους.
Καλά κάνει και απευθύνεται σε όλους. Αυτός είναι ο ρόλος του, εκτός και εάν απαγορεύεται να απευθύνεται σε όλους. Επίσης δεν είναι η πρώτη φορά. Το ίδιο συνέβη και πέρσι, το ίδιο και πρόπερσι ώς ΠΘ και το αντίστοιχο συνέβαινε κάθε φορά σε κάθε αντίστοιχη γιορτή όπως Χριστούγεννα, Πάσχα, κλπ, όπως ακριβώς συμβαίνει εθιμοτυπικά με όσους κατέχουν θεσμικό ρόλο τα τελευταία 200 χρόνια.
Δεν βρίσκω καθόλου αντιφατικό το να είναι κάποιος άθεος κατά δήλωσή του ή αριστερός ριζοσπάστης και ταυτόχρονα να εύχεται εθιμοτυπικά για μια γιορτή την οποία γιορτάζουν όλοι, είτε καθαρά χριστιανικά, είτε απλά ώς ονομαστική-παραδοσιακή γιορτή, είτε ώς απλά μια ακόμα γιορτή-ευκαιρία για τσιμπούσι και χαβαλέ, ιδίως όταν έχει θεσμικό ρόλο.
Ο Διαχωρισμός Κράτους-Εκκλησίας που είναι ορθότατα πάγια αριστερή και προοδευτική θέση δεν σημαίνει καμία εκ προοιμίου πολεμική απέναντι σε κανένα. Σημαίνει όμως ξεκάθαρα ότι αυτό που ονομάζουμε «παπαδαριό» (Αμβρόσιοι κλπ) δεν θα επιτρέπεται και δεν θα μπορεί σε καμία περίπτωση να επιβάλλονται στις πολιτικές του κοσμικού Κράτους είτε άμεσα, είτε έμμεσα. Διαχωρισμός σημαίνει έκαστος στον ρόλο του και η Ιεραρχία της Εκκλησίας αποκλειστικά στα δικά της χωράφια. Ούτε εικόνες, ορκομωσίες και αγιασμοί σε δημόσιες υπηρεσίες, ούτε θρησκευτική κατήχηση στα σχολεία, ούτε πιστοποιητικά δόγματος και πάει λέγοντας και αυτό επειδή το Κράτος ώς κοσμική οντότητα θα πρέπει να απευθύνεται σε όλους τους πολίτες ισότιμα και άχρωμα.
Όταν κάνεις πολιτική και δεν μιλάς απλά ώς πολίτης είτε απευθύνεσαι σε όλους και τους μιλάς στη γλώσσα τους με στόχο να συστρατεύσεις την πλειοψηφία στον στόχο σου, να την εκπαιδεύσεις και να την μυήσεις στην αντίληψή σου για τον κόσμο ώστε να τον αλλάξεις, είτε απευθύνεσαι σε ένα μόνο κομμάτι του κόσμου, το ήδη μυημένο ενδεχομένως και απλά εύχεσαι να κερδίσεις το πολιτικό λόττο απέναντι σε κάθε λογική και κάθε ιστορικό προηγούμενο. Το σκόρ είναι 15-0 πάντως τα τελευταία 100 χρόνια λέω εγώ που πάλι μπορεί να κάνω και λάθος, αλλά αυτό λέω γιατί αυτό έχω δεί να συμβαίνει και δεν θα ζήσω επίσης 500 χρόνια για να δώ ίσως οτιδήποτε άλλο.
«Πέσαμε όλοι από τα σύννεφα» που ο άθεος Τσίπρας τόλμησε να απευθύνει μήνυμα για τον 15αύγουστο, λές και ξαφνικά ζούμε σε χώρα η πλειοψηφία των κατοίκων της οποίας κινείται με βάση τον ορθό λόγο, την λογική, την αριστερά και τον ριζοσπαστισμό. Ο κόσμος είναι αυτό που έχει μάθει. Αν αυτό έχει μάθει αυτό θα κάνει. Ο ρόλος ο δικός σου όμως, εάν θέλεις πράγματι να το αλλάξεις αυτό είναι να βρείς τρόπο να του δώσεις την κατάλληλη Παιδεία για να καταφέρει να δεί την δική σου οπτική και τότε όλα θα έρθουν στη σωστή τους βάση. Εκείνη ενός σύγχρονου ευνομούμενου κράτους δικαίου που θα σέβεται και θα υπερασπίζεται τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις όλων των πολιτών ανεξαιρέτως χωρίς κανένα «ναι μέν, αλλά» στη βάση της ισότητας, της ισονομίας και της ισοπολιτείας. Γιατί μόνο έτσι οι κοινωνίες προοδεύουν κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά.
Μή τα ξαναλέμε. Για να το κάνεις αυτό όμως θα πρέπει πρώτα να βρεθείς στην κατάλληλη θέση για να μπορείς να το κάνεις. Για λύσεις μιλάω και πράξεις με αποτέλεσμα. Τώρα.
