«Αβελάρδος και Ελοϊζα»: Ένα μικρό αφιέρωμα στις μεγάλες αγάπες του μύθου και της πραγματικότητας

Της Βασιλικής Τσούνη

Μια αγάπη, ένας τρελός και παράφορος έρωτας που άνθισε και καταδικάστηκε με τον πιο σκληρό και αποτρόπαιο τρόπο στον Μεσαίωνα. Μια ιστορία αγάπης που εξελίχθηκε σε τραγωδία – ταξιδεμένη μέσα στον θρύλο που πολλοί νομίζουν ότι πρόκειται για μύθο, σαν του Τριστάνου και της Ιζόλδης, ακόμα και για προϊόν λογοτεχνικής φαντασίας και σε καμιά περίπτωση για ιστορία αληθινή προσώπων ιστορικών, όπως και ο Αβελάρδος που υπήρξε ο σημαντικότερος ίσως θεολόγος, φιλόσοφος και ποιητής του 12ου αιώνα.

Το βιβλίο του Ετιέν Ζιλσόν συναρπάζει πολλαπλώς, συγκεντρώνοντας τρία στοιχεία: την εξωτερική περιπέτεια ως σύνολο απίστευτων συμβάντων, την εσωτερική περιπέτεια ως δοκιμασία συνειδήσεων σε καταστάσεις οριακές και τέλος την περιπέτεια του ίδιου ερευνητή ως προσπάθεια να αποσυνδέσει την ιστορία από τον μύθο.

Ας δούμε όμως ποιος ήταν ο Πέτρος Αβελάρδος και η Ελοϊζ ντ’ Αρτζαντέιγ….

Ο Αβελάρδος μέχρι και το 1118 ζούσε μα ήρεμη και συνετή ζωή όταν ο έρωτας του για την Ελοϊζα την 15χρονη ανεψιά του εφημέριου Φυλμπέρ, που εκείνος εμπιστεύτηκε στον Αβελάρδο την μόρφωση της.

Ο έρωτας τους δυνατός, παράφορος που έγινε κοινό μυστικό σε όλους εκτός από τον εξοργισμένο θείο της. Σύντομα η Ελοϊζα μένει έγκυος και ο Αβελάρδος την έστειλε στην Βρετάνη να γεννήσει έναν γιο που τον ονόμασα Αστρολάβο. Για να σβήσει την ντροπή, ο Αβελάρδος ζήτησε από την Ελοϊζα να τον παντρευτεί. Αυτή αρνήθηκε, λέγοντας του πως ο γάμος και η ανατροφή του παιδιού τους θα ήταν εμπόδιο στην φιλοσοφική του καριέρα.

Αποφάσισαν ωστόσο να παντρευτούν και να κρατήσουν τον γάμο τους κρυφό εκτός από τον Φυλμπέρ που γνώριζε εξαρχής την αλήθεια και που συνεχώς επέμενε να γνωστοποιηθεί ο γάμος τους, για να εξευτελίσει με αυτόν τον τρόπο τον Αβελάρδο για τις πράξεις του. Εκείνη φοβούμενη τον κοινωνικό διασυρμό κλείστηκε σε μοναστήρι μέχρι να κοπάσουν τα πνεύματα. Ο Φυλπέρ γεμάτος οργή, καθώς νόμιζε πως τον εξαπάτησαν, πλήρωσε έναν υπηρέτη του Αβελάρδου. Αυτός μπήκε στο σπίτι και ακρωτηρίασε τα γεννητικά του όργανα διασύροντας τον Αβελάρδο μπροστά σε όλο τον κόσμο. Καταντροπιασμένος αναγκάστηκε να κλειστεί και εκείνος σε κάποιο μοναστήρι.

Ο Αβελάρδος πεθαίνει το 1142, ενώ η Ελοϊζα θα ακολουθήσει είκοσι χρόνια αργότερα, έχοντας την επιθυμία να ταφεί μαζί με τον αγαπημένο της. Κανείς δεν εισάκουσε την παράκληση της, μονάχα μετά από 700 χρόνια, η Ιωσηφίνα Βοναπάρτη, συγκινημένη από την ιστορία τους, θα διατάξει να μεταφερθούν τα οστά τους και να θαφτούν σε έναν κοινό τάφο, στο κοιμητήριο του Pere Lachaise στο Παρίσι, όπου και αναπαύονται μέχρι σήμερα.

Ένα βιβλίο – μια ιστορία αγάπης που πρέπει να διαβαστεί και να ξαναδιαβαστεί από πολλούς. Ένας ύμνος μπλεγμένος στα δίχτυα του πάθους, της ηδονής, της ζήλιας και της συκοφαντίας. Ένας έρωτας που δεν πρόκειται να ξεχάσετε ποτέ….

 

«Η Καρδιά μου δεν ήταν ποτέ και τώρα ακόμη περισσότερο δική μου, αλλά δική σου.

Αν δεν είναι με εσένα, να μην είναι πουθενά.

Αντίο μοναδική μου αγάπη.

Σε εκλιπαρώ να ενδιαφερθείς για την περιουσία σου.

Σου ανήκω».

 

«Δεν προλάβαμε αγάπη μου. Ποτέ δεν προλαβαίνουμε.»

«Αυτό που πιο πολύ απ’ όλα δεν μπορεί να χωρέσει ο ανθρώπινος νους, είναι η απόσταση ανάμεσα σε δυο ανθρώπους που κάποτε αγαπήθηκαν».

 

Γιατί οι έρωτες αναπνέουν και ζουν είτε μέσα στον μύθο, είτε στην πραγματικότητα….

Βασιλική Τσούνη – Συγγραφέας.