Στο σημερινό μας άρθρο θα θυμηθούμε τους καταραμένους ποιητές. Εκείνους που ζούσαν την ζωή τους έξω από τα κοινωνικά πλαίσια, δίχως φραγμούς, δίχως όρια. Γιατί όμως χαρακτηριστηκαν καταραμένοι; Η κατάχρηση ουσιών, αλκοόλ, η τρέλα, η βια, το έγκλημα και γενικά η μη αποδεκτή κοινωνική πράξη, όπως και ο πρόωρος θάνατος είναι τυπικά στοιχεία της βιογραφίας ενός καταραμένου ποιητή.
Ο πρώτος καταραμένος ποιητής υπήρξε ο Φρανσουά Βιγιόν, Γάλλος ποιητής του Μεσαίωνα όπου μέσα από ένα άσωτο βίο, γεμάτος από εγκλήματα και παρανομίες, καταδικάζεται ” να κρεμαστεί και να στραγγαλιστεί “. Στην φυλακή γράφει την περίφημη ” Μπαλάντα των κρεμασμενων “. Το Παρλαμαντο του Παρισιού μειώνει την ποινή του σε δεκαετή εξορία όπου χάνονται και τα ίχνη του. Ήταν ένας λόγιος που έκανε ζωή αλήτη. Αλλά αυτή η ζωή και οι περιπέτειες της – του έδωσε την έμπνευση της συγκλονιστικής ποίησης του.
Ο Σαρλ Μπωντλαίρ – κατά την διάρκεια της ζωής του, υπέστη σκληρή κριτική – αφού λίγοι μπορούσαν να τον κατανοήσουν. Πεθαίνει από πάρεση και αφασία. Ενταφιάζεται στον ίδιο τάφο με την μητέρα του και τον πατριο του. Η τρίτη έκδοση των ” Ανθέων ” δε θα βρει εν ζωή τον Μπωντλαίρ.
Ο Αρθούρος Ρεμπώ, Γάλλος ποιητής, ταξίδεψε σε 13 διαφορετικές χώρες στη διάρκεια του πολυταραχου βίου του. Έζησε ως επαίτης, μισθοφόρος, εργάτης, παιδαγωγός και ναυτικός, παράλληλα με τη συγγραφική δραστηριότητα του. Η ένδοξη πορεία του Ρεμπώ δεν είχε ωστόσο μεγάλη διάρκεια, κυρίως εξαιτίας της αντικοινωνικής και προκλητικής συμπεριφοράς του, που συνδύαζε δύο διαφορετικούς χαρακτήρες, του ομοφυλόφιλου και του αναρχικού, και οι δύο ιδιαίτερα απωθητικοι. Πεθαίνει σε ηλικία 37 ετών από καρκίνο, αφήνοντας πίσω του ένα μοναδικό έργο τις ” Εκλάμψεις “.
Ο Λωτρεαμόν ή Κόμης του Λωτρεαμόν, Γάλλος ποιητής , δημιουργός των Ασμάτων του Μαλντορόρ που αποτελούν και το σημαντικότερο έργο του. Πέθανε στην κατοικία του στο Παρίσι. Σχετικά με την αιτία του θανάτου του έχουν διατυπωθεί διάφορες εκδοχές και σύμφωνα με την επικρατέστερη ο θάνατός του προήλθε από κάποια μολυσματική αρρώστια.
Ο Κώστας Καρυωτάκης, στο ποίημα “Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων”, ένα ποίημα για να τιμήσει εκείνους τους ποιητές που παρά την προσπάθειά τους δεν κέρδισαν την πολυπόθητη αναγνώριση, όχι τουλάχιστον όσο ζούσαν, αυτοαποκαλείται άδοξος. Και σύμφωνα με όσα ο ίδιος γράφει, δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Ο Κώστας Καρυωτάκης πέθανε ως «ιδανικός αυτόχειρας», δίχως να γνωρίσει την αίγλη του μεγάλου Έλληνα ποιητή, της οποίας χαίρει πλέον. Το έργο του αναγνωρίστηκε δυστυχώς μετά τον θάνατό του.
Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, Έζησε ελεύθερα μια ζωή γεμάτη πάθη και καταχρήσεις, ανεπηρέαστος από το κοινωνικό γίγνεσθαι της εποχής του προκαλώντας τρόπον τινά την «καλή κοινωνία». Ό,τι μπορούσε να πράξει για να μπει στον… κύκλο των καταραμένων ποιητών, το έπραξε, το έζησε, το έγραψε και πέθανε νωρίς ως «ιδανικός αυτόχειρας» και αυτός. Ομοφυλόφιλος, άθεος, ναρκομανής και αριστερός, ήταν όλα όσα του απαγόρευε η εποχή του να είναι. Ένας μποέμ τύπος που περιπλανιόταν κάθε βράδυ στη νυχτερινή Αθήνα, ένας λάτρης των απολαύσεων, που αγαπούσε οτιδήποτε ωραίο. Δεν είχε όρια στη διασκέδαση και στις κραιπάλες και δεν ήταν λίγες οι φορές που οι πράξεις του σκανδάλισαν την εποχή. Μιλούσε χωρίς φόβο για την ομοφυλοφιλία του, για τα πιστεύω του, για τις ιδέες του. Είχε εθιστεί σε ναρκωτικές ουσίες, γεγονός που του προκάλεσε σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Αδικήθηκαν από τη μοίρα τους, όπως χαρακτηριστικά έχει λεχθεί, λίγοι, μάλιστα, ήταν όσοι είχαν τη χαρά να δουν την ποίηση τους να αποθεώνεται. Δεν αναγνωρίστηκε η προσφορά τους στην τέχνη και στα γράμματα όσο αυτοί ήταν εν ζωή. Από την άλλη, δεν δέχτηκαν να «υποχωρήσουν», τολμώντας να αμφισβητήσουν την καθεστηκυία τάξη τόσο του κόσμου όσο και της γραφής. Υπήρξαν αιρετικοί τόσο στους εκφραστικούς τους τρόπους όσο και στην ίδια τους τη ζωή και τελικά επέλεξαν να ζήσουν στο περιθώριο και να πεθάνουν μόνοι και… ελεύθεροι.
Η ποίηση είναι κατάρα και ευλογία… και αναρωτιόμαστε, ήταν τελικά καταραμένοι;
Βασιλική Τσούνη – Συγγραφέας.
