Πολλές φορές αναρρωτιόμαστε πως γίνεται να επιτυγχάνει στην πολιτική, ή εκλογικά, ή συνδικαλιστικά, ή εμπορικά, ή επαγγελματικά στην πώληση υπηρεσιών, ή στο δημόσιο, κάποιο μη ταλαντούχο άτομο, κοινώς «ντενεκές»?.
Πως γίνεται στις εκλογές να εκλέγονται ενίοτε «ντενεκέδες» και να μην εκλέγονται ποιοτικοί υποψήφιοι? Οι συνήθεις απαντήσεις είναι ότι «τα ποιοτικά άτομα δεν πολιτεύονται». Όμως αυτό δεν ισχύει πάντα. Ας μην ξεχνάμε ότι το ποιοτικότατο κόμμα «ΔΗΑΝΑ» του μετέπειτα πολύ επιτυχημένου Προέδρου Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου έπαιρνε στις εκλογές ποσοστό απαγορευτικό για την είσοδο στη βουλή. Το ίδιο και οι «Φιλελεύθεροι» του Στέφανου Μάνου, ένα κόμμα που ειδικοί λένε ότι θα είχε σώσει τη χώρα από τη χρεωκοπία.
Τότε τι φταίει? Η απάντηση είναι απλή. Να θυμάστε τη «θεωρία των δύο καφενείων». Τη διατύπωσε το 1984 ο τότε αγροτικός ιατρός Χαράλαμπος Γκούβας. Το έτος 1983 ο Χαράλαμπος Γκούβας διορίσθηκε να υπηρετήσει την υποχρεωτική του θητεία σαν αγροτικός γιατρός σε ένα ορεινό χωριό του Ν. Αρτας (αποφεύγουμε το όνομα). Το χωριό είχε 200 κατοίκους εκ των οποίων η συντριπτική πλειοψηφία ήταν κτηνοτρόφοι, υλοτόμοι, ναυτικοί και πολλοί γηραιοί συνταξιούχοι. Από πριν, ο ιατρός είχε την πληροφορία ότι δήθεν «σε όλα τα χωριά υπάρχουν τα Πράσινα και τα Γαλάζια καφενεία», δηλαδή προσκείμενα στο Πασόκ και στη ΝΔ. Όμως εδώ δεν ίσχυε αυτό. Υπήρχαν δύο καφενεία αμφότερα Γαλάζια, για λόγους καθαρά ιστορικούς.
Το Καφενείο Α (συμβολικό όνομα «Ο Παράδεισος»), ιδιοκτησίας ενός 60χρονου τέως Προέδρου της Κοινότητας, ήταν ένα κλασσικό χωριάτικο καφεπαντοπωλείο, καθαρό, περιποιημένο, με επάρκεια αγαθών, με μεγάλο ωράριο, με έγχρωμη τηλεόραση, με σόμπα που δούλευε καλά στο κρύο, με καφεπώλη υψηλού επιπέδου, αλλά με πελατεία μόνο 4-5 άτομα: ο ιερέας, ο δάσκαλος, ο δασοφύλακας, ο αγροφύλακας, και ο αγροτικός γιατρός.
Το Καφενείο Β (συμβολικό όνομα «Η Κόλαση»), ιδιοκτησίας ενός 45 χρονου κτηνοτρόφου, με όψη κουασιμόδου, ήταν η πραγματική ‘’Κόλαση’’. Βρωμιάρικο, απεριποίητο, με τα κοκορέτσια και τα αρνιά τα ψητά στη λαδόκολα πάνω στο τραπέζι, με τα ξύγκια στο έδαφος, με θόρυβο, με βρισιές, με φτύσιμο στο δάπεδο, με καψουρολαϊκή μουσική και δημοτικά του Τάκη Καρναβά (!) στη διαπασών, με τζάμια θολά από την ακαθαρσία, με ασπρόμαυρη τηλεόραση που δεν έπιανε ποτέ καλό σήμα, με μεθυσμένο καφεπώλη, με αυτοσερβίρισμα των πελατών, με σόμπα που κάπνιζε συνέχεια, αλλά με βραδινή πελατεία έκπληξη, 70 άτομα, σε ένα ομιχλώδες περιβάλλον που μύριζε χυμένο τσίπουρο και ούζο!!!.
Η προσέλευση πελατείας ήταν σταθερή. Αυτό συνέβαινε κάθε μέρα, 3 άτομα στο Α καφενείο «Παράδεισος», 68 στο Β «Κόλαση», 4 άτομα στο Α «Παράδεισος», 72 στο Β «Κόλαση». Ο αγροτικός γιατρός έμεινε άναυδος από την παράξενη αυτή επισκεψιμότητα. Εσπασε το κεφάλι του να εξηγήσει το παράξενο φαινόμενο. Σκέφτηκε, διάβασε, αλλά εις μάτην. ΔΕΝ εξηγιόταν αυτό το τρελλό φαινόμενο. Του φαινόταν ανεξήγητο «να βρίσκονται δίπλα δίπλα» το Restaurant “Paradise” του … HILTON και η … Ταβέρνα του “Μπαρμπα Μήτρου”, με τις ίδιες τιμές, και όλοι να πηγαίνουν για φαγητό και ούζο στoν “Μπαρμπα Μήτρο”!!!
Τελικά η αγροτική θητεία έληξε, ο γιατρός έφυγε άπρακτος με την απορία, πήγε στην Αθήνα, και εκεί επανέφερε τη «θεωρία των Δύο Καφενείων» προς εξήγηση σε ανώτερους σε IQ και πλέον ειδικούς. Τελικά την επόμενη χρονιά βρέθηκε λύση. Οι Ψυχολόγοι και οι Κοινωνιολόγοι που έλυσαν το γρίφο είναι κατηγορηματικοί. Η “θεωρία των δύο καφενείων” εξηγείται πανεύκολα με την καμπύλη κατανομής βιολογικών και κοινωνικών ιδιοτήτων του Gauss.
Ένα παράδειγμα θα απλοποιήσει τα πράγματα. Σκεφτείτε ότι είσαι ο Δημήτρης, ή η Μαρία, ένα απλός Ελληνας μεσαίος πολίτης. Συνηθίζεις να πίνεις τον καφέ σου στην Πλατεία Χαλανδρίου ας πούμε. Σπάνια πάς και καμμιά βόλτα και πίνεις καφέ στον Εθνικό Κήπο, δίπλα από το Προεδρικό Μέγαρο. Μέσα ουδέποτε έχεις μπεί. Ξαφνικά λαμβάνεις μια πρόσκληση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που λέει «Μήτσο σε προσκαλώ για καφέ στην Προεδρία στις 15 Μαρτίου ώρα 18.00». Σε πιάνει ταραχή. Φτιάχνεις κουστούμι καινούργιο, καινούργια παπούτσια, καλό βούρτσισμα τα δόντια, κούρεμα, παίρνεις ταξί και πάς στην Προεδρία. Περνάς από δέκα ελέγχους και τελικά πίνεις τον καφέ με τον Πρόεδρο και στην αναχώρηση σου λέει ο Πρόεδρος «Μήτσο όποτε θέλεις να έρχεσαι για καφέ, η πόρτα της Προεδρίας είναι ανοικτή για σένα». Φυσικά ουδέποτα θα ξαναπάς. Είσαι έξω από τα νερά σου. Ακόμα και περαστικός να είσαι, θα προτιμήσεις να πιείς καφέ στον Εθνικό Κήπο, παρά να μπείς μέσα στο προεδρικό Μέγαρο. Αισθάνεσαι άσχημα. Δεν το απολαμβάνεις.
Ακριβώς έτσι εξηγείται και η επιλογή του «Καφενείου η Κόλαση» από τους κατοίκους του χωριού. Προφανώς δοκίμασαν κάποτε να πιούν καφέ στο «Καφενείο Ο Παράδεισος» αλλά απέτυχαν, ήταν μια δοκιμασία γι αυτούς. Νόμιζαν ότι όλοι τους παρατηρούσαν και ότι όλες τους οι κινήσεις και φράσεις ήταν υπό έλεγχο. Ηταν «έξω από τα νερά τους». Αντίθετα στο «καφενείο η Κόλαση» είναι ο οικείος τους χώρος. Κάνουν ότι θέλουν και δεν νομίζουν ότι τους βλέπει κενένας. Περνούν απαρατήρητοι και νομίζουν ότι είναι άρχοντες.
Ας πάμε τώρα στην καμπύλη του Gauss. H εξήγηση είναι πολύ απλή. Στην καμπύλη του Gauss το καφενείο «Η Κόλαση» βρίσκεται στην αριστερή μειοψηφία της κωδονοειδούς καμπύλης και μαζεύει – οριοθετεί ως πελατεία όλα τα άτομα δεξιόθεν του ΕΡΥΘΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ, άρα τεράστιο ποσοστό. Αντίθετα το καφενείο ο Παράδεισος βρίσκεται στην δεξιά μειοψηφία της Καμπύλης και οριοθετεί ως πελατεία τα κοινωνικώς ισοδύναμα και δεξιόθεν του ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ άτομα, δηλαδή ιατρός, δάσκαλος, ιερέας, κλπ, άρα μια μικρή μειοψηφία.
Τελειώνοντας, ως επίλογο, θα θυμίσουμε το χαρακτηριστικό παράδειγμα των Δημοτικών Εκλογών σε ένα περιφερικό Δήμο του Νομού Ιωαννίνων, την εποχή περίπου 2000-2001, που επιβεβαιώνει τη Θεωρία των δύο καφενείων. Υπήρξαν για τον Β γύρο των εκλογών δύο επικρατήσαντες. Ο Α κύριος, επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, και ειδικός στα Ευρωπαϊκά Κονδύλια (είναι βέβαιο ότι θα έκανε αγνώριστο το Δήμο) και ο Β κύριος, χειριστής και οδηγός χωματουργικών μηχανημάτων, αλκοολικός και με επικοινωνιακό προφίλ κάτω του μηδενός. Το σλόγκαν που κάθε υποψήφιος χρησιμοποίησε στον Β γύρο των εκλογών ήταν: Α: «Ευρώπη-Ανάπτυξη» και ο Β: «Ο Δήμος θέλει ανθρώπους όχι πτυχία». Εννοείται ότι το αποτέλεσμα των εκλογών στον β γύρο ήταν Α=30% και Β=70%. Εξελέγη ο χειριστής γκρέϊντερ.! ΤΕΛΟΣ
