Η προ ολίγων ημερών συμφωνία μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, με τη Ρωσία σε ρόλο «διαμεσολαβητή», έβαλε τέλος (προς το παρόν) στις εχθροπραξίες στην περιοχή, βγάζοντας ως χαμένη την Αρμενία και αναπροσαρμόζοντας τα γεωγραφικά όρια.
Απόψεις και αναλύσεις επί αναλύσεων κυκλοφορούν ήδη στα ΜΜΕ και το διαδύκτιο, ωστόσο, έχω πάγια την τακτική να παρατηρώ τα θέματα θέτοντας στη «διαβούλευση» το ερώτημα: «πώς θα αντιδρούσαμε εμείς» ή «τι θα γινόταν άραγε, στη δική μας περίπτωση»;. Σε αυτή τη διαβούλευση θα ήθελα να βάλω και εσάς.
Όταν ξεκίνησαν οι εχθροπραξίες, οι Αρμένιοι διαπίστωσαν ότι από την πλευρά των Αζέρων, πραγματοποιήθηκε χρήση απαγορευμένων όπλων, ενώ παράλληλα ο στρατός τους είχε ενισχυθεί από Τζιχαντιστές (και Γκρίζους Λύκους) που προωθήθηκαν στην περιοχή από την Τουρκία (τεραστίων διαστάσεων έκπληξη). Το πιο σημαντικό όμως ήταν πως ο στόχος ήταν σε μεγάλο βαθμό, ο άμαχος πληθυσμός για λόγους που όλοι νομίζβ αντιλαμβανόμαστε. Τότε απευθύνθηκαν στη διεθνή κοινότητα για να καταγγείλουν τα γεγονότα και να ζητήσουν βοήθεια. Η διεθνής κοινότητα δεν αντέδρασε.
Η Αρμενία ήταν απροετοίμαστη για επιχειρήσεις στο Αρτσάχ. Υπήρχε βέβαια εκεί, μια στρατιωτική δύναμη, η οποία όμως ήταν μικρή και άπειρη. Η Αρμενία απέστειλε στρατιωτική δύναμη και οπλικά συστήματα στην περιοχή, ο φόβος της όμως για το ενδεχόμενο να δεχθεί επίθεση εντός το Αρμένικου εδάφους, δεν την άφησε να στείλει μεγαλύτερη δύναμη. Να σημειωθεί δε, ότι η Αρμενία δεν πραγματοποίησε κανονική επιστράτευση.
Ένα ακόμη πολύ σημαντικό στοιχείο, είναι και αυτό των δηλώσεων του Πρωθυπουργού της Αρμενίας μετά την υπογραφή της συμφωνίας, ότι μόλις άρχισαν οι εχθροπραξίες, σημαντικός αριθμός των ανδρών του Αρτσάχ, εγκατέλειψαν την περιοχή και πήγαν στο εσωτερικό της Αρμενίας, αποφεύγοντας τη συμμετοχή στη σύγκρουση.
Επίσης, ο τωρινός Πρωθυπουργός, όταν εξελέγη, προχώρησε σε μια σειρά ενεργειών «κάθαρσης» στη χώρα, γνωρίζοντας ότι το παλαιό καθεστώς έχει εγκατεστημένο το δίκτυό του στο κρατικό μηχανισμό και το στράτευμα, αλλά και φιλικές σχέσεις με τη Ρωσία. Ο ίδιος δε, έχει έναν ξεκάθαρο δυτικό προσανατολισμό. Την ώρα της μεγάλης κρίσης, που ξεκίνησαν να θρηνούνται οι πρώτες ζωές αμάχων και στρατιωτών, η αντιπολίτευση προκάλεσε εσωτερική κρίση, ζητώντας την παραίτηση του Πρωθυπουργού.
Στιγμές της ελληνικής ιστορίας ξετυλίγονται μπροστά μου. Οι επιστρατευόμενες μονάδες στην Κύπρο κατά τη διάρκεια του Αττίλα, με προσωπικό σχεδόν εξ ολοκλήρου από την Πάφο, που μόλις τους έδωσαν αποστολή, απόρησαν για ποιο λόγο να πολεμήσουν στη Λευκωσία, ενώ κατάγονται από την Πάφο (βιβλίο «Κύριοι, πάτε για ύπνο» του ηπειρώτη Στρατηγού Σταμάτη∙ σας το προτείνω), ο Εθνικός Διχασμός, οι εκλογές κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, οι μόνιμα διατυπωμένες απόψεις ότι αν υπογράψεις μια αμυντική ή εξοπλιστική συμφωνία, κάποιος άλλος θα πολεμήσει για εσένα κλπ κλπ
Αγαπητοί μου αναγνώστες, η ιστορία έχει δύο μεγάλα «ελαττώματα»: πρώτον, είναι πραγματική και δεύτερον, επαναλαμβάνεται. Αυτά τις τα ελαττώματα είτε τα εκμεταλλεύεσαι προετοιμαζόμενος ανάλογα, είτε γίνονται η θηλεία που θα σε πνίξει.
Η Ρωσία, που γνωρίζει καλά το επίπεδο της ισχύος της και το που μπορεί να φτάσει, έσπευσε να λύσει την κατάσταση και εγκαθιδρύει στρατιωτική δύναμη 3.000 στρατιωτών, ως ειρηνευτική δύναμη. Διαβάζοντας το διεθνές περιβάλλον, γνώριζε ότι για τους γνωστούς λόγους, οι ΗΠΑ και η Γαλλία, δεν θα αναμειχθούν. Με τον τρόπο αυτό, ενισχύει τώρα, την παρουσία της στην περιοχή, ενώ παράλληλα δίνει και ένα μάθημα στη φιλοδυτική Αρμενία, ανάλογο με εκείνο που είχε δώσει στη Γεωργία το 2008, όταν την άφησε στα μέσα του χειμώνα χωρίς ενέργεια. Αυτή είναι η στρατηγική της και την γνωρίζουμε δεκαετίες τώρα: πρώτος και σε όποιον αρέσει.
Έτσι, αυξάνει επί του παρόντος την εξάρτηση στης Αρμενίας από την ίδια, τη ίδια στιγμή που έχει ήδη προσεγγίσει το Αζερμπαϊτζάν για υπογραφή εξοπλιστικών προγραμμάτων και συνεργασία σε θέματα ενέργειας. Ταυτόχρονα, μέσω της Τουρκίας, εμβαθύνει το ρήγμα στο ΝΑΤΟ θίγοντας και το κύρος της συμμαχίας.
Ο δε Ερντογάν, πιστός στην τουρκική αναθεωρητική στρατηγική, αλλάζει για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια τον χάρτη (η πρώτη ήταν όταν απέτρεψε τη δημιουργία του Κουρδικού κράτους), έχοντας δημιουργήσει έναν διάδρομο που συνδέει την Τουρκία τόσο με το Αζερμπαϊτζάν όσο και με τις τουρκογενείς περιοχές της κεντρικής Ασίας.
Σε αυτό το σημείο είναι που πρέπει να προτείνω λύσεις. Θεωρώ όμως ότι όσοι μας διαβάζετε, τις γνωρίζετε ήδη. Θα πω μόνο ότι, πριν λίγα χρόνια, πήγαμε να πουλήσουμε δημόσια επιχείρηση διαχείρισης ενέργειας στο Αζερμπαϊτζάν… Στο παράρτημα της Τουρκίας δηλαδή… Η δική μας Στρατηγική …
Άρης Δούμπος
Twitter: @aris_dou
