Μπορεί να χωρέσει ένας αιώνας ζωής και δράσης ενός φορέα πολιτισμού, και μάλιστα ιδιαίτερου όπως αυτός του Ζαγορίου, σε μια ταινία διάρκειας 67 λεπτών της ώρας;
Η απάντηση είναι καταφατική, όπως αποδείχτηκε από το ντοκιμαντέρ ως «αργυρούς αιών» σε σκηνοθεσία Σταύρου Ψυλλάκη για τα 100 χρόνια του Πολιτιστικού Συνδέσμου Ζαγορισίων, το οποίο προβλήθηκε το βράδυ του Σαββάτου 4 Νοεμβρίου 2017 στα Γιάννινα, στην αίθουσα «Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος» της πρώην Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας.
Ο Πολιτιστικός Σύνδεσμος Ζαγορισίων ιδρύθηκε εν μέσω μεγάλων ιστορικών γεγονότων, (Α΄ παγκόσμιος πόλεμος, Οκτωβριανή επανάσταση), με έδρα τα Ιωάννινα, στις 5 Νοεμβρίου 1917 με την υπ΄αριθμ. 131 απόφαση του Πρωτοδικείου Ιωαννίνων και το καταστατικό είχε 18 άρθρα. Σκοπός, η εξυπηρέτηση των τοπικών συμφερόντων του Ζαγορίου, απώτερος στόχος ουσιαστικά είναι η δημιουργία μιας «γέφυρας» ανάμεσα στο Ζαγόρι και τα Γιάννινα, αλλά και με την κεντρική διοίκηση και ενός συνδέσμου με τους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους και τους αποδήμους, την Ένωση Ζαγορισίων Αθηνών και τους απανταχού Ζαγορίσιους.
Στο ντοκιμαντέρ φιλοξενούνται στοιχεία για τους λόγους της ίδρυσης και την πορεία του, συνεντεύξεις συνεργατών, πρώην προέδρων, φίλων και συνοδοιπόρων του Συνδέσμου, χοροδιδασκάλων, χορευτών, υποστηρικτών, αυτοδιοικητικών παραγόντων, ανθρώπων του πνεύματος, επιφανών Ζαγορισίων. Διανθίζεται με αποσπάσματα από τις μεγάλες εκδηλώσεις και παραστάσεις του (ιδιαίτερα από το 2003 και μέχρι τις μέρες μας), καθώς και με φωτογραφικό υλικό και έγγραφα από την ίδρυση του και για τις επόμενες πολλές δεκαετίες, μέχρι τις αρχές της χιλιετίας που διανύουμε.
Πλην του πολιτισμού που υπηρετεί με συνέπεια, της μουσικής παράδοσης με τα χορευτικά και τις σπουδαίες εκδόσεις δίσκων ακτίνας, τις παραστάσεις που οργανώνει, τη συνεργασία με τους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους, όπως κατατίθεται και στην ταινία, ο Σύνδεσμος έχει να επιδείξει κοινωνική και εθελοντική δράση και δεν παραλείπει να παρεμβαίνει σε σειρά ζητημάτων που αφορούν το Ζαγόρι, το σπάνιας ομορφιάς φυσικό και δομημένο περιβάλλον και τα προβλήματα που ανακύπτουν.
Την προβολή της ταινίας παρακολούθησαν, η Ζαγορίσια βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Μερόπη Τζούφη, ο Δήμαρχος Ζαγορίου Βασίλης Σπύρου, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Καψάλης, ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας Γαβριήλ Παπαναστασίου και ο δημοτικός σύμβουλος της παράταξης του Ηλίας Ράπτης, μέλη της διοίκησης του Συνδέσμου και εκπρόσωποι άλλων φορέων και πολλοί Ζαγορίσιοι και φίλοι του Ζαγορίου.
«Πρόκειται για μια ιστορική καταγραφή της πορείας του Πολιτιστικού Συνδέσμου Ζαγορισίων από το 1917 μέχρι τις μέρες μας. Σε 67 λεπτά συμπυκνώνονται τα 100 χρόνια του Συνδέσμου, μέσα από την προβολή γραπτών και άλλων στοιχείων, συνεντεύξεων συνεργατών και συντελεστών», σημείωσε στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος του Δ.Σ Γιώργος Παπαλεοντίου, χαρακτηρίζοντας την επέτειο αυτή «ως ευκαιρία για αναστοχασμό, αλλά και υπόσχεση για τη συνέχεια, με την προοπτική να είναι ο γόνιμος εκφραστής του Ζαγορίσιου πνεύματος».
Είναι, όπως σημείωσε ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συνδέσμου Ζαγορισίων, μια πρωτότυπη ιδέα με την «σφραγίδα» του βραβευμένου σκηνοθέτη Σταύρου Ψυλλάκη από τα Χανιά με 45 ταινίες και ντοκιμαντέρ στο ενεργητικό του και πολλές διακρίσεις.
Ο κ. Παπαλεοντίου ευχαρίστησε ιδιαίτερα τον πρώην πρόεδρο Πολύβιο Καρρά και του ευχήθηκε «να τα εκατοστίσεις κι εσύ όπως ο Σύνδεσμος».
Ο σκηνοθέτης Σταύρος Ψυλλάκης προλογίζοντας το ντοκιμαντέρ ευχαρίστησε τον Σύνδεσμο για την πρόσκληση και την εμπιστοσύνη με την οποία τον περιέβαλε. «Ομολόγησε» ότι πριν του γίνει η πρώτη κρούση από τον μουσικολόγο-συνεργάτη του Συνδέσμου Νίκο Διονυσόπουλο, δεν γνώριζε τίποτε για την περιοχή και ανατρέχοντας στην ιστοσελίδας izagori «αισθάνθηκα ένα βάρος, ότι πρέπει να διαπραγματευτώ ένα θέμα που δεν είναι καθόλου εύκολο και βατό».
Στη συνέχεια περιέγραψε τα επόμενα βήματα και την επαφή του με τους ανθρώπους του Συνδέσμου (Γ. Παπαλεοντίου, Πολύβιο Καρρά, Νίκη Ζούκη) και την διάθεση του υλικού, οπτικοακουστικό από τις πολλές παραστάσεις των τελευταίων 15 ετών κυρίως, αφού για παλιότερες περιόδους υπήρχαν μόνο έγγραφα και φωτογραφίες με τα οποία καλύφθηκε το κενό και ήταν συνεισφορά μελών και άλλων φορέων και από το αρχείο του Πολιτιστικού Συνδέσμου. Ο κ. Ψυλλάκης μίλησε για μεγάλη πρόκληση, δεδομένου, όπως είπε, ότι έπρεπε να βγει ένα αποτέλεσμα αντάξιο ενός Συνδέσμου που έκανε αυτές τις εξαιρετικές παραστάσεις. «Ελπίζω, κατέληξε, να δικαιωθήκαμε και η δική μου συνεισφορά στα 100 χρόνια να είναι αντάξια ενός Συνδέσμου που όλα αυτά τα χρόνια είναι θεματοφύλακας ενός σπουδαίου πολιτισμού».
